วัดเวียงต้าทิศตะวันออก

ภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังทิศตะวันออก แถวบนช่องที่ 2 เขียนเรื่องราวในชาดก เรื่อง “ก่ำก๋าดำ” เนื้อหาเขียนต่อมาจากจิตรกรรมทิศตะวันออกแถวบนช่องที่ 3 และบางส่วนเขียนต่อเนื่องไปยังภาพเขียนในทิศตะวันออก แถวบนช่องที่ 1 ซึ่งภาพเขียนบริเวณแถวบนช่องที่ 2 นี้ เป็นเรื่องราวภายหลังจากนางจันทะเทวีถูกขับออกมาจากวัง ครั้นนั้นนางจันทะเทวีตั้งครรภ์ และได้ให้กำเนิดราชโอรส มีผิวกายดําเหมือนหมี จึงให้ชื่อว่า “ก่ำก๋าดำ” ครั้นโอสรเติบใหญ่จนอายุได้ราว 6 ปี ข่าวนี้ก็รู้ไปถึงหูของท้าวจิตตราชและนางสิงคี สร้างความอับอายเป็นอย่างมาก ถือเป็นกาลกิณีบ้านกาลกิณีเมือง จึงรับสั่งให้ขับไล่นางจันทะเทวีกับโอรสออกไปให้พ้นอาณาจักรเสีย โดยให้เหล่าเสนาจับมัดติดกับแพและลอยน้ําไป ครั้นนั้นแพลอยวนผ่านวังน้ําวนอันไหลเชี่ยว จึงทำให้แพแตก แม่ลูกต่างพลัดไปตามกระเเสน้ำคนละแห่ง นางจันทะเทวี ถูกน้ําพัดพาไปติดที่ชายฝั่งเมืองมิถิลา ส่วนก่ำก๋าดำ พัดไปติดไปที่บริเวณอุทยานดอกไม้เมืองพาราณสี สองแม่ลูกต่างร้องไห้โหยหาซึ่งกันและกันเป็นที่โศรกเศร้าเป็นอย่างมาก

ภาพเขียนจิตรกรรมในช่องนี้ ผู้เขียนเขียนเล่าเรื่องราวออกเป็น 4 ส่วน ประกอบด้วย ส่วนที่ 1 (บริเวณด้านล่างของภาพ) เป็นเหตุการณ์ตอนที่แพของนางจันทะเทวีและก่ำก๋าดำแตก ส่วนที่ 2 (บริเวณฝั่งขวา) เป็นเหตุการณ์ภายหลังจากที่แพแตก นางจันทะเทวีลอยน้ำไปติดที่ชายฝั่งเมืองมิถิลา ส่วนที่ 3 (บริเวณฝั่งซ้าย) เป็นเหตุการณ์ตอนที่ก่ำก๋าดำลอยน้ำไปติดที่อุทยานเมืองพาราณสี ส่วนที่ 4 (บริเวณกลางภาพ) เป็นเหตุการณ์ตอนที่พระอินทร์มาอุ้มเอานางจันทะเทวีไปพบก่ำก๋าดำที่เหนือป่าเมืองพาราณสี 

ในบริเวณนี้มีอักษรล้านนากำกับอยู่หลายจุด เริ่มตั้งแต่บริเวณด้านล่างสุด (ฝั่งขวากลางแม่น้ำ) อ่านได้ความว่า “นางจั๋นต๊ะ” แปลได้ว่า “นางจันทะเทวี” 

ถัดมาเป็นชุดอักษาบริเวณฝั่งซ้าย (ในน้ำ) อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดำหรือก่ำก๋าดำ” 

ถัดมาบริเวณด้านบนกลางภาพ (ข้างหญิงที่สลัดผ้าถุง) อ่านได้ความว่า “นางจั๋นต๊ะออกจากนํ้าหนี้แล” แปลได้ว่า “นางจันทะเทวีขึ้นมาจากแม่นํ้าที่นี้” 

ถัดมาบริเวณใต้เรือน (ใต้บ้าน) อ่านได้ความว่า “นางจั๋นต๊ะมาอยู่กับย่าเฒ่าแก่ จิ่มเมืองมิถิลานะกอนวันนั้น แม่นหนี้แล” แปลได้ว่า “นางจันทะเทวีมาอยู่อาศัยกับแม่เฒ่าที่เมืองมิถิลานครเมื่อวันนั้น” 

ถัดมาบริเวณด้านบน (ภายในเรือน) อ่านได้ความว่า “นางจันทะเทวีนอนหลับ” 

ถัดมาบริเวณฝั่งซ้ายด้านล่าง (บริเวณริมน้ำ) มีชุดอักษรล้านนา อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดําออกจากนํ้าแล” แปลได้ว่า “เจ้าก่ำก๋าดําขึ้นมาจากแม่นํ้า” 

ถัดมาบริเวณด้านบนสุด (ฝั่งซ้าย) อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดํามานอนอยู่สวนอุนยานแล” แปลได้ว่า “เจ้าก่ำก๋าดํามานอนอยู่ที่สวนอุทยาน”

ถัดลงมาจากบริเวณด้านบนสุด (ฝั่งซ้าย) อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดําถูกแฮ้วย่าปักขิก๋าแล” แปลได้ว่า “เจ้าก่ำก๋าดําถูกแร้วของนางปักขิกา” 

ถัดมาบริเวณด้านซ้าย (เหนือหญิงชรา) อ่านได้ความว่า “เน้อคอมึงอ้าย” แปลได้ความว่า “ระวังคอของมึง” 

ถัดมาบริเวณด้านล่าง (นอกรั้วเรือนนางปักขิกา) อ่านได้ความว่า “สังบ่แยงตั๋วพ่องเดอ้ายจ๊าตหมามึงเหย ตั๋วมึงดําเหมือนจ๊าตหมีเหมือนหมากี้อยู่ยังจานนั้นแล” แปลได้ความว่า “ทําไมมึงไม่ดูตัวเองบ้างไอ้ชาติหมา ตัวมึงดําเหมือนหมี เหมือนหมาดําที่อยู่ยังชานเรือน” 

ถัดมาบริเวณด้านในระเบียงอ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดําหยอกสาว” แปลได้ความว่า “เจ้าก่ำก๋าดําหยอกล้อหญิงสาว” 

ถัดมาบริเวณในเรือน (ซ้ายสุด) อ่านได้ความว่า “ย่าปักขิก๋า” แปลว่า “นางปักขิกา” 

และชุดอักษรชุดสุดท้าย (บริเวณกลางภาพ) อ่านได้ความว่า “พญาอินทร์มาอุ้มเอานางจั๋นต๊ะเมื่อนอนหลับ ไปหื้อเจ้าก๋าดําแล” แปลได้ว่า “พระอินทร์มาอุ้มเอานางจันทะเทวีขณะที่นอนหลับไปให้เจ้ากาดํา”