Description
Digital Data
ภาพพระบฏชุดที่ แผ่นที่ อักษรล้านนาประกอบในภาพดังต่อไปนี้
อักษรด้านบนซ้าย ข้างรูปฤๅษี รับขันนิมนแล้ว
อักษรส่วนล่างใต้เส้นสินเทาสีเขียว (จากซ้ายไปขวา)
พระยาเวสันตรแลเจ้าชารีตนเป็นลูก แลพระยาสรีสันไชตนปู่ แลนางผุสสดีตนหย้า(ย่า) เจ้าชารี แลนางกัณหา แลนางมัทรี แลนางกัณหาแลค้อมใช้ แล
อักษรด้านล่างใต้เส้นสินเทาสีน้ำเงิน (จากซ้ายไปขวา) ช่างตัดผมแล้วเสนาทัง 4 เอาผ้าใส่ขันฅำมาถวาย แล
อักษรใต้ภาพเสนาทั้ง 4 สักกติ
อักษรขอบด้านล่างผ้า
สักกติ ใบธี่ [2]3
ภาพวาดแผ่นนี้เป็นเหตุการณ์ส่วนหนึ่งของกัณฑ์ที่ 12 ฉกษัตริย์ เป็นกัณฑ์ที่ทั้งหกกษัตริย์ถึงวิสัญญีภาพสลบลงเมื่อได้พบหน้า ณ อาศรมดาบสที่เขาวงกต พระเจ้ากรุงสัญชัยใช้เวลา 1 เดือน กับ 23 วัน จึงเดินถึงเขาวงกต เสียงโห่ ร้องของทหารทั้ง 4 เหล่า พระเวสสันดรทรงคิดว่าเป็นข้าศึกมารบนนครสิพี จึงชวนนางมัทรีขึ้นไปแอบดูที่ยอดเขาพระนางมัทรีทรงมองเห็นกองทัพพระราชบิดา ได้ทรงตรัสทูลพระเวสสันดรและเมื่อหกกษัตริย์ได้พบหน้ากันทรงกันแสงสุดประมาณ รวมทั้งทหารเหล่าทัพ ทำให้ป่าใหญ่สนั่นครั่นครืน ท้าวสักกะเทวราชจึงได้ทรงบันดาลให้ฝนตกประพรมหกกษัตริย์และทวยหาญได้หายเศร้าโศก
ภาพนี้เป็นเหตุการณ์ที่พระเจ้าสัญชัยได้มาพบพระเวสสันดรเพื่อให้อภัยและกลับไปครองเมืองสิพี เริ่มที่ภาพมุมซ้ายบนมีชายที่น่าจะเป็นเสนาอมาตย์ยกพานขันดอกที่ทำจากเครื่องเขินมานิมนต์พระเวสสันดร เพื่อให้มาพบพระเจ้าสัญชัย ส่วนภาพมุมซ้ายล่างน่าจะเป็นเหตุการณ์ที่พระเวสสันดรทรงปลงผมตอนบวชเพื่อกลับไปครองเมือง โดยมีเหล่าข้าราชบริพารและอมาตย์นำพานที่ทำจากเครื่องเขินขนานใหญ่มารองรับพระเกศา
กลางภาพบนเป็นตอนที่พระเวสสันดร พระนางมัทรี กัณหาและชาลีออกมากราบพระเจ้าสัญชัยและพระนางผุสดี ยังความปิติแก่เหล่าข้าราชบริพารทางขวาบนจะเห็นนางกำนัลที่อุ้มขันหมากคำ (ขันหมากทำจากเครื่องเขินปิดด้วยแผ่นทองคำของล้านนา) หลั่งน้ำตาด้วยความยินดี เหล่ากษัตริย์ทั้งหกทรงเครื่องทรงที่เป็นการผสมผสานระหว่างไทยภาคกลางและพม่า กล่าวคืิอทรงเครื่องด้านบนคือเสื้อและเครื่องบนพระเศียรเป็นแบบทางกรุงเทพแต่ทรงสวมโสร่งผ้าพม่าที่เรียกว่า “ลุนตยา-อชิค” ในภาพช่วงนี้จะเห็นถึงเครื่องประกอบฉากที่มีตั้งแต่น้ำต้น(คนโฑน้ำทำจากดินเผา)ครอบด้วยขันน้ำทองคำ และยังมีขันหมากคำที่มีฝาปิด (ขันหมากทำจากเครื่องเขินปิดด้วยแผ่นทองคำของล้านนา) ส่วนการแต่งกายของเหล่าอมาตย์ชายนั้นเป็นการแต่งกายที่ได้รับอิทธิพลจากการแต่งกายของชายในภาคกลางของไทยคือ สวมเสื้อราชปะแตนแขนยาวไว้ด้านนอกด้านในมีเสื้อรองอีกชั้นหนึ่งนุ่งโจงกระเบนไว้ผมสั้น ส่วนเหล่านางสนมกำนัลเป็นการในรูปแบบของหญิงไทยวนในล้านนาคือมีผ้าแถบมาห่มแบบสไบเรียกว่าการห่มแบบ “สะหว้ายแล่ง”หรือนำผ้ามาคลุมไหล่หรือนำมามัดอก นุ่งผ้า “ซิ่นต๋า”เป็นผ้าซิ่นที่มีลวดลายเส้นในแนวขวางลำตัว มีการทำผมมุ่นมวยไว้กลางศีรษะ ที่ล้วนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหญิงชาวไทยวนในช่วงนั้นของบริเวณนี้
| พระบฏ คือ ผืนผ้าที่มีรูปพระพุทธเจ้าเป็นต้นและแขวนไว้เพื่อบูชา คำว่า บฏ มาจากคำในภาษาบาลีว่า ปฏ (อ่านว่า ปะ-ตะ) แปลว่า ผ้าทอ หรือ ผืนผ้า ส่วนมากเป็นผ้าแถบยาว มีวาดภาพพระพุทธเจ้า นิยมแขวนไว้ในสถานที่จัดพิธีกรรมในพุทธศาสนา ใช้แทนที่พระพุทธรูป เพื่อเป็นที่เคารพบูชา ในล้านนาเรียกกันว่า “ตุงค่าว” หรือ ตุงค่าวธรรม ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น เทศน์มหาชาติ เเละตั้งธรรมหลวง เป็นต้น |
Physical Data
