วัดเวียงต้าทิศตะวันออก

ภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังทิศตะวันออก แถวบนช่องที่ 3 เขียนเรื่องราวในตอนที่นางจันทะเทวีถูกขับไล่ออกจากเมืองพรหมทัต ในชาดกตอนหนึ่งมีว่า ณ เมืองพรหมทัต มีกษัตริย์ผู้ปกครองเมืองชื่อท้าวจิตตราช พระองค์มีพระมเหสี 2 องค์ คือ นางจันทเทวี เป็นมเหสีหลวง (เมียหลวง) และ นางสิงคี เป็นมเหสีน้อย (เมียน้อย) มเหสีทั้งสองยังไม่มีผู้ใดให้ประสูติโอรสสืบสันติวงศ์แก่ท้าวจิตตราช ครั้นนั้นเหล่าเสนาอํามาตย์จึงพากันเข้ากราบทูลท้าวพรหมทัต ให้ทำพิธีบําเพ็ญศีล ภาวนา เพื่อขอโอรส กระนั้นแท่นหินบัณฑกัมพลศิลาอาสน์ของพระอินทร์ก็ร้อนและแข็งกระด้าง ครั้นพระอินทร์ทรงทราบเรื่องก็เสด็จไปอัญเชิญพระโพธิสัตว์ให้ลงไปปฏิสนธิในครรภ์ของนางจันทเทวี ในตอนใกล้รุ่ง ครั้นนางสิงคี ผู้มีจิตใจเฉกเช่นคนใจบาป ทราบความว่านางจันทเทวีจะได้โอรส ก็มีจิตริษยาเกรงว่าสมบัติบ้านเมืองทั้งหลายจะตกแก่โอรสของนางจันทเทวี ต่อไปในภายภาคหน้าตนอาจเป็นอันตรายได้ กระนั้นจึงได้ปรึกษากับกาละกะเสนา สร้างเพทุบาย เอายาพิษใส่ในหม้อน้ำ แล้วใส่ความว่านางจันทะเทวีนำยาพิษมาใส่ เพื่อหมายปลงพระชนม์ท้าวจิตตราช แล้วยุยงท้าวจิตตราชให้ขับนางจันทเทวีออกไปจากพระราชวังทันที พระนางทรงเศร้าโศกาถึงความผิดที่ตนมิได้ก่อ เพียงแต่ถูกใส่ร้ายจากผู้ริษยาคิดร้าย ครั้นมาถึงที่ชายป่าเเห่งหนึ่ง จึงมาพบกับสองตายายคู่หนึ่ง เเละขออาศัยอยู่กับสองตายาย ครั้นครบ 10 เดือน นางก็ให้ประสูติพระโอรส มีผิวกายดําเหมือนหมี จึงให้ชื่อว่า “ก่ำก๋าดำ” เมื่อราชโอรสเติบใหญ่ขึ้นครบ 6 ปี ความก็ทราบถึงท้าวจิตตราชและนางสิงคี ถือเป็นเรื่องอับอายและกาลกิณีบ้าน กาลกิณีเมืองที่ก่ำก๋าดำ มีผิวกายดําเหมือนหมี จึงรับสั่งให้เหล่าเสนาขับไล่นางจันทเทวีกับโอรสออกไปให้พ้นอาณาจักร โดยจับมัดติดกับแพแล้วนำไปลอยน้ําไป เป็นเหตุให้สองตายายที่เลี้ยงดูต่างเสียอกเสียใจจนอกแตกตายในเวลาต่อมา

ภาพเขียนในช่องนี้เขียนเล่าเรื่องจากด้านขวามาซ้าย ภาพเขียนบริเวณฝั่งขวา เขียนเรื่องราวในตอนที่นางจันทะเทวีประวสูติก่ำก๋าดำที่บ้านสองตายาย ถัดมาเป็นภาพเขียนบริเวณกลางภาพ เขียนเรื่องราวในตอนที่กาละกะเสนาพร้อมพรรคพวกมาจับเอานางจันทะเทวีจะไปลอยแพ ส่วนภาพเขียนบริเวณด้านซ้ายสุด เขียนเล่าเรื่องราวในตอนที่นำนางจันทะเทวีและก่ำก๋าดำไปลอยแพ ในบริเวณนี้มีอักษรล้านนาเขียนกำกับอยู่ตั้งแต่บริเวณด้านล่างสุด อ่านได้ความว่า “เปิ้นขับนางจั๋นต๊ะเตวีมาอยู่กับย่าเฒ่าแก่หนี้แล” แปลได้ว่า “เขาเนรเทศนางจันทะเทวีมาอาศัยอยู่กับแม่เฒ่าที่นี้” ส่วนชุดอักษรบริเวณด้านขวา (เหนือเรือน) อ่านได้ตวามว่า “นางจั๋นต๊ะมาผะสูตเจ้าก๋าดําหนี้แล” แปลได้ว่า “นางจันทะได้มาประสูติก่ำก๋าดําที่นี้” 

ส่วนชุดอักษรบริเวณ (ชานหน้าเรือน) อ่านได้ความว่า “นางจั๋นต๊ะ” แปลว่า “นางจันทะเทวี” 

ถัดมาบริเวณขวาสุด (ด้านในเรือน) อ่านได้ความว่า “นางจั๋นต๊ะอยู่เดือน” แปลได้ความว่า “นางจันทะเทวีอยู่เดือนหลังจากคลอดก่ำก๋าดำ” 

ถัดมาบริเวณกลางภาพ (ด้านบนชายที่ถือไม้) อ่านได้ความว่า “หีแม่มึง บ่ใคร่ไปก๋า” แปลได้ความว่า “หีแม่มึง ไม่อยากไปหรือ” 

ถัดมาบริเวณด้านซ้าย (ข้างชายที่ดึงเชือก) อ่านได้ความว่า “หนักข้าวหีแม่มัน” แปลได้ความว่า “หนักข้าวหีแม่มัน” 

ถัดมาบริเวณด้านล่างสองตายาย อ่านได้ความว่า “ปู่ ย่า สองคนผัวเมียหันเปิ้นเอาเจ้าก๋าดําไปไหลนํ้า ลวดต๋ายอกแตกเสียหนี้แล” แปลได้ความว่า “พ่อเฒ่าแม่เฒ่า สองสามีภรรยาเห็นเขานําเอาก่ำก๋าดําไปลอยนํ้าก็อกแตกตาย” 

ถัดมาบริเวณด้านซ้าย (ในแม่น้ำ ข้างแพ) อ่านได้ความว่า “ป๋าลกะเสนาเอานางจั๋นต๊ะกับเจ้าก๋าดํามาไหลนํ้าหนี้แล” แปลได้ความว่า “ปาลกะเสนานําเอานางจันทะกับก่ำก๋าดํามาลอยนํ้าที่นี้”