Description
Digital Data
ภาพพระบฏชุดที่ แผ่นที่ อักษรล้านนาประกอบในภาพดังต่อไปนี้
อักษรด้านซ้ายภาพ สาลา
อักษรขอบฐานที่นั่งกลางภาพ นางมัทรี[แล]วัณณ . . . . . . [เจ้า]พระยาเวสสันตร มายังสาลาเมิงเจตรัฏฐ แล ท่านทั้งหลายเหย
อักษรด้านล่างภาพ เหนือลายเชิง นางพระยาเมิง เจตตรัฏฐะ
อักษรขอบล่างของผ้า ใต้ลายเชิง ดอกหัวหง
ภาพวาดแผ่นนี้เป็นกัณฑ์ที่กัณฑ์ที่ ๔ วนประเวศน์ เป็นกัณฑ์สี่กษัตริย์เดินดงบ่ายประพักตร์สู่เขาวงกต เมื่อเดินทางถึงนครเจตราชทั้งสี่กษัตริย์จึงแวะเข้าประทับพักหน้าศาลาพระกษัตริย์ผู้ครองนครเจตราชจึงทูลเสด็จครองเมืองแต่พระเวสสันดรทรงปฏิเสธ เพราะพระเวสสันดรทรงตั้งพระทัยที่จะทรงออกผนวช พระกษัตริย์ผู้ครองนครเจตราชทรงตั้งเจตบุตรพรานไพร ให้เป็นพนักงานรักษาประตูป่าถวายอารักขาคุ้มภัยให้เป็นพิเศษด้วยและเมื่อเสด็จถึงถึงเขาวงกตได้พบศาลาอาศรม ซึ่งท้าววิษณุกรรมเนรมิตตามพระบัญชาของท้าวสักกะเทวราช กษัตริย์ทั้งสี่จึงทรงผนวชเป็นฤๅษีพำนักในอาศรมสืบมา
ในภาพเป็นเหตุการณ์ที่พระเวสสันดร พระนางมัทรี กัณหาและชาลีประทับยังพลับพลาหน้าเมืองเจตราชมีพรานเจตบุตรเฝ้ารับอยู่ด้านหน้า แวดล้อมด้วยเหล่าเสนาอมาตย์นางสนมกำนัลและทหาร พรเวสสันดรทรงเครื่องทรงที่เป็นการผสมผสานระหว่างไทยและพม่า กล่าวคืิอทรงเครื่องด้านบนคือเสื้อและเครื่องบนพระเศียรเป็นแบบทางกษัตริย์ของไทยแต่ทรงสวมโสร่งผ้าลุนตยา-อชิค ของพม่า ส่วนพระนางมัทรีและนางสนมกำนัลที่อยู่หน้าพลับพลามีการแต่งกายคือมีผ้ามาห่มแบบสไบเรียกว่าการห่มแบบ”สะหว้ายแล่ง” นุ่งผ้า”ซิ่นต๋า”เป็นผ้าซิ่นที่มีลวดลายเส้นในแนวขวางลำตัว มีการทำผมมุ่นมวยไว้กลางศีรษะ ที่ล้วนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหญิงชาวไทยวนในช่วงเวลานั้นของแถบนี้ ส่วนข้าราชบริพารชายที่นั่งหน้าพลับพลามีการแต่งกายแบบชายไทยในกรุงเทพคือมีการสวมเสื้อแขนยาวไว้ผมสั้น สวมโจงกระเบน ส่วนกลุ่มชายที่อยู่หลังพลับพลามีการแต่งกายแบบชายไทยในกรุงเทพเช่นกันและมีการสวมหมวกแบบของชาติตะวันตกที่รับมาจากกรุงเทพอีกต่อหนึ่ง แต่เป็นที่น่าสังเกตที่ชายที่ขี่ม้ามีการใส่เสื้อที่ดูแปลกแตกต่างเนื่องจากใส่เสื้อลายทางที่ดูคล้ายใช้ผ้าลุนตยา-อชิคมาตัดเป็นเสื้อ ส่วนทหารยามที่นั่งอยู่หน้าและยืนด้านหลังพลับพลาแต่งเครื่องแบบทหารที่พบได้ในกรุงเทพเช่นกัน
| พระบฏ คือ ผืนผ้าที่มีรูปพระพุทธเจ้าเป็นต้นและแขวนไว้เพื่อบูชา คำว่า บฏ มาจากคำในภาษาบาลีว่า ปฏ (อ่านว่า ปะ-ตะ) แปลว่า ผ้าทอ หรือ ผืนผ้า ส่วนมากเป็นผ้าแถบยาว มีวาดภาพพระพุทธเจ้า นิยมแขวนไว้ในสถานที่จัดพิธีกรรมในพุทธศาสนา ใช้แทนที่พระพุทธรูป เพื่อเป็นที่เคารพบูชา ในล้านนาเรียกกันว่า “ตุงค่าว” หรือ ตุงค่าวธรรม ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น เทศน์มหาชาติ เเละตั้งธรรมหลวง เป็นต้น |
Physical Data
