วัดหนองบัว ทิศตะวันออก(กัณฑ์ที่ 12)1.1

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพเขียนบริเวณด้านล่างฝั่งขวา เขียนภาพส่วนต่อของกัณฑ์ที่ 5 เทวธิสังการลภนวิโยคกัณฑ์ มายังกัณฑ์ที่ 12 เทวธสังกาปริเยสนกัณฑ์ เขียนภาพพระนางเทวธิสังกา ที่มาอาศัยอยู่กับยายปริสุทธิ ที่หมู่บ้านบุปผาคาม 

ในภาพเป็นภาพของพระนางเทวธิสังกา ขระเสด็จไปตักน้ำที่ท่าน้ำกับยายปริสุทธิ ซึ่งเป็นเวลาเดียวกับพระเจ้าสุทัสสนจักรเสด็จประพาสพระราชอุทยานผ่านบ้านบุปผาคาม จึงทอดพระเนตรเห็นพระนางเทวธิสังกา เเละมีพระหฤทัยปฏิพัทธ์ อยากที่จะเอามาเป็นพระชายา เมื่อพระนางทรงทราบจึงหนีไปบวชเป็นชีเพื่อหนีจากพระเจ้าสุทัสสนจักร ซึ่งภาพเขียนในส่วนนี้เป็นเนื้อเรื่องบางส่วนของกัณฑ์ที่ 6 พรหมจาริกภัณฑ์ ซึ่งผู้เขียนนำมาเขียนไว้เชื่อมเรื่องราวระหว่างกัณฑ์ที่ 5 เทวธิสังการลภนวิโยคกัณฑ์ และกัณฑ์ที่ 12 เทวธสังกาปริเยสนกัณฑ์ 

ในภาพพระนางเทวธิสังกากำลังหาบกระปุงด้วยไม้คาน กระปุงหรือ “น้ำถุ้ง” เป็นภาชนะตักน้ำของชาวล้านนา ทำจากไม้ไผ่สานยาด้วยชันเพื่อกันน้ำรั่ว ซึ่งเรื่องราวในตอนนี้เป็นพระเจ้าสุทัสสนจักรเสด็จประพาสอุทยาน เเล้วทอดพระเนตรเห็นนางผู้หนึ่ง มีรูปลักษณ์ที่สะสวย จึงมีพระทัยปฏิพัทธ์อยากที่จะเอามาเป็นพระชายา ในบริเวณนี้มีภาษาล้านนาเขียนกำกับอยู่ อ่านได้ความว่า “นางเทวธิสังกามาตักน้ำ” 

พระนางเทวธิสังกาเเต่งกายแบบหญิงในล้านนา คือ นำผ้าแถบสีเรียบมาห่มคล้องทิ้งชายไปด้านหลัง ใส่สร้อยสังวาลย์ทองคำฝังทับทิมไขว้ที่อกห้อยชายสังวาลย์ไปด้านหลัง สวมกำไลทองคำฝังทับทิมทั้งสองแขน นุ่งซิ่นตีนจกแต่เป็นซิ่นตีนจกที่ทอจากฝ้าย สามารถพบเห็นหญิงชาวไทยวนสวมใส่กันทั่วไปทั้งในเมืองน่านและล้านนา ตีนจกของเมืองน่านนี้มีการใส่ลวดลายเฉพาะของตนลงไป ทำให้เกิดเป็นรูปแบบเฉพาะของซิ่นตีนจกของเมืองน่าน ที่สามารถพบได้แต่เฉพาะในเมืองน่านเท่านั้น ส่วนท้องซิ่นจะมีแนวขวางลำตัวที่ดูแล้วคล้ายกับซิ่นป้อง เป็นซิ่นที่มีรูปแบบพิเศษ ซึ่งเป็นซิ่นที่มีลายในแนวขวางลำตัว ดูแล้วคล้ายกับ “ซิ่นต๋า” ของหญิงชาวไทยวนในล้านนา ผ้าซิ่นป้องจะมีการตกแต่งผ้าซิ่นด้วยการทอด้วยกรรมวิธีต่างๆในแนวขวางลำตัวที่ค่อนข้างหลากหลาย ทำให้เกิดลวดลายเพิ่มเติมขึ้น ผ้าซิ่นที่ปรากฏในภาพน่าจะเป็นการตกแต่งการทอด้วยกรรมวิธีหลายอย่าง เรียกว่า “มัดก่าน” หรือที่ทั่วไปเรียกว่า “มัดหมี่” ส่วนบนศรีษะไว้ผมยาว เกล้าผมแบบที่เรียกว่า “ตั้งเกล้า” ใส่ลานหู คือ เครื่องประดับที่มีลักษณะเป็นแผ่นคล้ายใบลาน เป็นแผ่นเงิน หรือ ทองคำ นำมาม้วนแล้วใส่เข้าไป เเละไม่สวมรองพระบาท

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
17.29 x 3.4 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
15,200 x 9,400 Pixels