ภาพพระบฏวัดพญาวัด

Category:

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

จิตรกรรมภาพพระบฏเต็มผืนของวัดพญาวัด ในล้านนาเรียกว่า “ตุงค้าว” เป็นจิตรกรรมที่เขียนบนผืนผ้ามีภาพจิตรกรรมทั้งหมด 13 ช่อง ขนาดยาวประมาณ 9.82 เมตร ระบุปีที่สร้างในปี พ.ศ.2458 ส่วนมาก“ตุงค้าว” ในล้านนาจะจิตรกรรมเป็นผืนละหนึ่งกัณฐ์ เป็นผืนขนาดเล็กขนาดสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง 80-90 เซ็นติเมตร ยาวไม่เกิน 120-180 เซ็นติเมตร โดยเขียนจิตรกรรมเป็นเรื่องพระเวสสันดร และส่วนมากจะมีภาพพระมาลัยประกอบอยู่ในชุดจิตรกรรมด้วย บางชุดจะมีทั้ง พระมาลัยเก๊าหรือพระมาลัยต้น และมาลัยปลายอย่างละผืน บางชุดอาจจะมีพระมาลัยเพียงผืนเดียวก็มีบ้าง แต่ภาพพระบฏของวัดพญาวัดมีลักษณะต่างจากที่อื่นที่พบตามวัดต่างๆในล้านนาคือ เป็นภาพพระบฏผืนยาวเขียนจิตรกรรมต่อกันเต็มผืน เขียนจิตรกรรมเป็นเรื่องพระเวสสันดรทั้ง 13 กัณฑ์ มีรูปแบบการเขียนแต่ละช่องเป็นช่องละกัณฐ์ และไม่มีการเขียนเรื่องพระมาลัย โดยจะเริ่มเขียนกัณฐ์ที่ 1 ไว้ในช่องแรกทางขวามือ และเขียนเรียงแต่ละกัณฐ์ไปจนถึงกัณฐ์ที่ 13 ในช่องสุดท้ายซ้ายสุด และในช่องซ้ายสุดนี้ ยังมีคำจารึกจองผู้ทำถวาย ที่สามารถทำให้เราทราบว่า ภาพพระบฏผืนนี้สร้างในปี พ.ศ.2458

จิตรกรรมที่ปรากฎมีรูปแบบเป็นลักษณะช่างพื้นบ้านเป็นผู้เขียน ที่น่าจะได้รับอิทธิพลจากรัตนโกสินทร์ในช่วงรัชสมัยของรัชกาลที่ 6 นำมารวมกับสิ่งรอบๆตัวผู้เขียน ที่เป็นช่างพื้นบ้านนำมาผสมผสานทำให้เกิดรูปแบบเฉพาะตน ที่มีความงามของท้องถิ่น สามารถสื่อสารในกลุ่มผ่านการเล่าเรื่องโดยใช้จิตรกรรมเป็นสื่อกลาง และนำสภาพแวดล้อมในขณะนั้นมาเป็นต้นแบบในการเขียนจิตรกรรม ตั้งแต่ผู้คน การแต่งกายที่ปรากฎในยุคนั้น งานสถาปัตยกรรม รวมถึงสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ อาทิเช่น พรรณไม้ต่างๆ สิิงสาราสัตว์ที่ผู้เขียน เห็นได้ในสภาพแวดล้อมในขณะนั้น นับว่าภาพพระบฎวัดพญาวัดผืนนี้ เป็นหลักฐานในด้านต่างๆ ที่สำคัญอีกชิ้นหนึ่งของเมืองน่าน

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
04/07/2565
RESOURCE TYPE:
ภาพเขียนจิตรกรรมบนผืนผ้า (พระบฏ)
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
ภาพเขียนจิตรกรรมบนผืนผ้า (พระบฏ)
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดพญาวัด อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
02_29_20220704_MR_วัดพญาวัด_00
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
ภาพเขียนจิตรกรรมบนผืนผ้า (พระบฏ)
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดพญาวัด อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย  view map
ORIGINAL SIZE:
พระบฏทั้งผืน ขนาด 37.5 x 56 cm
DIGITAL SIZE:
11658×1033 Pixels