จิตรกรรมฝาผนังมุขทิศเหนือ ส่วนกลาง 1.13

Category:

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพเขียนจิตรกรรมในส่วนท้ายของฝาผนังช่องนี้ เขียนเรื่องราวในตอนที่เจ้าคัทธณะกุมาร ชายไม้ร้อยกอ และชายเกวียนร้อยเล่ม ออกเดินทางไปยังเมืองอินทปัฎฐนคร

ในบริเวณนี้มีอักษรล้านนาเขียนกำกับอยู่อ่านได้ความว่า “เจ้าคัทธณะได้ไม้ร้อยกอเกวียนร้อยเหล้มเป็นลูกน้องมาหนี้แล” แปลได้ว่า “เจ้าคัทธณะกุมารได้ชายร้อยกอและชายร้อยเกวียนมาเป็นลูกน้อง”  

ในภาพเจ้าคัทธณะกุมารทรงเครื่องแบบกษัตริย์ของไทย คล้ายกับการแต่งกายแบบในละครนาฏศิลป์ของทางภาคกลาง (กรุงเทพ) คือสวมเสื้อแขนยาว สวมพาหุรัดที่ต้นแขน นุ่งสนับเพลาคือกางเกงขายาวประมาณครึ่งแข้ง นุ่งโจงกระเบนทับที่เป็นผ้าที่มีลวดลาย รัดด้วยปั้นเหน่ง หรือเข็มขัด มีผ้าห้อยหน้าหรือชายไหวระหว่างชายแครง มีแถบผ้าปลายงอนหุ้มปลายขากางเกงทั้ง 2 ข้าง ปัจจุบันหมายถึงกางเกง ส่วนในราชาศัพท์ใช้ว่า “พระสนับเพลา” เหน็บดาบศรีกัญไชยไว้ที่เอว และสวมฉลองบาทเชิงงอน

ส่วนชายไม้ร้อยกอ เเละชายเกวียนร้อยเล่มแต่งกายคล้ายชาวไทยวนและไทลื้อในล้านนาในยุคนั้น ซึ่งได้รับอิทธิพลการแต่งกายมาจากทางกรุงเทพ คือ ใส่เสื้อแขนยาวคอกลมทำจากผ้าพื้นสีเรียบ มีการตกแต่งที่สาปเสื้อด้านหน้าและที่ต้นแขน สวมหมวกทรงกลมแบบของชาวตะวันตกซึ่งน่าจะได้รับอิทธิพลจากทางกรุงเทพเช่นกัน นุ่งผ้าผืนเดียวที่มีลวดลายเรียกว่านุ่งแบบ “นุ่งผ้าต้อย” หรือ “เค็ดม่าม” โดยจะม้วนผ้าเป็นเกลียวสอดระหว่างขาเป็นการนุ่งแบบเดียวกับการถกเขมร หรือ โจงกระเบน มัดเอวด้วยผ้าพื้นสีแดง เผยให้เห็นลายสักยันต์ตั้งแต่ท้องน้อยจนถึงหัวเข่า อันเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของชายชาวไทยวนและไทลื้อในแถบนี้ ไว้ผมทรงมหาดไทย ลักษณะคือ ไว้ผมกลางศีรษะและด้านข้างโกนผมบริเวณโดยรอบ คล้ายกับการนำกะลามาครอบหัว แต่ไม่ได้แสกกลางแบบทางภาคกลางของไทย ซึ่งน่าจะได้รับอิทธิพลมาจากทางกรุงเทพ ในมือถือไม้แบกไว้ที่บ่า ด้านหน้าเเละด้านหลังมีถุงย่ามห้อยไว้ เเละห้อยดาบไว้ด้านหลัง ดาบที่ชายร้อยกอห้อยอยู่บ้านฝักและด้ามดาบทำจากเงิน เรียกว่า “ดาบหลูบเงิน” ในภาษาล้านนา ส่วนถุงย่ามที่ห้อยด้านหน้าเป็นถุงย่ามสีขาว ซึ่งเป็นถุงย่ามที่นิยมกันทั่วไปในหมู่ชาวไทยวนในล้านนา ส่วนถุงย่ามสีแดง เป็นถุงย่ามที่นิยมกันในหมู่ชาวไทลื้อ ภาพเขียนนี้แสดงให้เห็นถึงการผสมผสานวัฒนธรรมของชาวไทยวนและชาวไทลื้อในเมืองน่านในยุคนั้นได้เป็นอย่างดี

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
11.43×6.82 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
57,451×19,360 Pixels