Description
Digital Data
จิตรกรรมบนภาพพระบฏแผ่นที่ 10 ภาพพระบฏผืนนี้มีอักษรล้านนาที่บริเวณด้านล่างขวา เขียนไว้ว่า “ผืนนี้อ้ายคำน้อยได้บูชาไว้กับศาสนาแล” แปลได้ความว่า “ภาพพระบฏผืนนี้อ้ายคำน้อยได้จัดทำถวายเป็นพุทธบูชา” ส่วนที่จะเขียนบอกว่าภาพพระบฏผืนนี้กัณฑ์อะไรน่าจะอยู่บนผ้าในส่วนที่ขาดหายไป ภาพพระบฏผืนนี้เป็นกัณฑ์ที่ 5 กัณฑ์ชูชก เป็นกัณฑ์ที่ชูชกหมายจะได้โอรส และธิดา คือกัณหาและชาลีของพระเวสสันดรมาเป็นทาส เพื่อมาเป็นทาสรับใช้ของนางอมิตดาภรรยาของชูชก ความเดิม ในแคว้นกาลิงคะมี ขอทานเฒ่านาม “ชูชก” ได้เที่ยวขอทานเก็บเงินได้ถึง ๑๐๐ กษาปณ์ จึงนำเงิน ไปฝากเพื่อนไว้พลางคุยอวดเศรษฐีอย่างปีตินัก จากนั้นก็ออกเดินทางตระเวนขอเงินสืบไป ส่วนพราหมณ์ผัวเมียเก็บเงินไว้นานแล้ว เห็นว่าชูชกไม่มาเอาสักที คิดว่าชูชกคงจะตายไปแล้ว จึงชวนกันนำเงินนั้นออกมาใช้จ่ายเสียจนหมดทั้งสิ้น ครั้นชูชกหวนกลับมาทวงเอาเงินสองผัวเมียก็ตกใจงันงกมิรู้จะทำประการใด พราหมณ์ทั้งสองจึงยกลูกสาวคือนางอมิตดาให้แก่ชูชก
ทั้งที่ชูชกมีรูปร่างอุบาทว์อัปลักษณ์ยิ่งนัก แต่นางอมิตดาก็ขยันปรนนิบัติสามีเป็นอย่างดี นางตักน้ำ ตำข้าว หุงหาอาหาร ดูแลบ้านเรือนไม่มีขาดตกบกพร่อง ความประพฤติที่ดีเพียบพร้อมของนางอมิตดาทำให้เป็นที่สรรเสริญของบรรดาพราหมณ์ทั้งหลายในหมู่บ้านนั้น ในไม่ช้า บรรดาพราหมณ์เหล่านั้นก็พากันตำหนิติเตียนภรรยาของตน ที่มิได้ประพฤติตนเป็นแม่บ้านแม่เรือนอย่างนางอมิตดา ทำให้พวกภรรยาของพราหมณ์อิจฉาริษยามาคอยด่าทอนางอมิตดาอยู่ทุกวัน นางอมิตดา ถูกรุมด่าก็หิ้วหม้อน้ำร้องไห้กลับบ้าน บอกแก่ชูชกว่าจะไม่ไปตักน้ำและไม่ทำงานบ้านอีกแล้ว ขอให้ชูชกไปทูลขอพระกัณหาพระชาลี จากพระเวสสันดร มาช่วยงานบ้านก็แล้วกัน
ตอนล่างของภาพเป็นการเริ่มเรื่องราวของภาพพระบฏผืนนี้ ฝั่งขวาเป็นเรื่องราวที่ชูชกพานางอมิตดากลับมาบ้าน เหตุเกิดจากที่ พราหมณ์ทั้งสองจึงยกลูกสาวคือนางอมิตดาให้แก่ชูชก เพราะนำเงินที่ชูชกมาฝากไว้ไปใช้จ่ายจนหมดสิ้น เหตุการณ์ด้านซ้ายที่นางอมิตดาโดนเหล่าภรรยาของพราหมณ์คนอื่น มาด่าทอต่อว่าเนื่องจากนางอมิตดาขยันมากเกินไป ด้านบนขวาเป็นนางอมิตดาร้องไห้กลับบ้าน แล้วบอกให้ชูชกไปทูลขอพระกัณหาพระชาลีจากพระเวสสันดร มาช่วยงานบ้านก็แล้วกัน ภาพด้านบนฝั่งซ้ายเป็นชูชกออกเดินทางเพื่อไปทูลขอพระกัณหาพระชาลีจากพระเวสสันดร
Physical Data
