จิตรกรรมทิศใต้ฝั่งตะวันออก และฝาผนังฝั่งตะวันออกของมุขทิศใต้ 1.2

Category:

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพเขียนจิตรกรรมบริเวณเสาของวิหาร เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในเมืองจำปานคร ดังเนื้อหาในชาดกตอนหนึ่งความว่า  ครั้นเจ้าคัทธนกุมารปราบนางยักษ์ เเละได้ช่วยนางสีดาจากนางยักษ์ได้ จึงลากลับไปยังที่พักของตน ครั้นนั้นนางสีดาได้ทูลขอของต่างหน้า เจ้าคัทธณะกุมารจึงได้ฉีกผ้าค่าแสนคำเพื่อเเทนคำสัญญาว่าจะกลับมาอภิเษกกับพระนางในภายหลัง ต่อมาภายครั้นเมื่อนางสีดากลับคืนสู่เมืองจำปานคร จึงนำความไปกราบทูลผู้เป็นพระบิดาให้ทรงทราบถึงเรื่องราวที่เกิดขึ้น นางจึงได้นำผ้าค่าเเสนคำที่เจ้าคัทธกุมารมอบให้เพื่อเป็นสัญญาเเทนใจให้ผู้เป็นพระบิดาทอดพระเนตร เมื่อพญาจำปานครทราบความ ก็เกิดความปิติยินดี สำนึกในบุญคุณของบุรุษที่ช่วยชีวิตธิดาของตนไว้ จึงรับสั่งให้เหล่าเสนาอำมาตย์สืบหาเจ้าของผ้าดังกล่าว หากว่าผ้าของชายใดสามารถนำมาต่อกับผ้าค่าแสนคำผืนนี้ได้จะยกพระธิดาและเมืองจำปานครให้ครอง ข่าวนี้เเพร่สะพัดไปทั่วหัวเมืองต่างๆ มีบุรุษจากเเว้นเเคว้นต่างๆพากันนำผ้าของตนมาต่อกับผ้าค่าเเสนคำผืนนั้น เเต่ก็ไม่มีผ้าของผู้ใดสามารถต่อได้พอดี เหลือเพียงชายผู้เดียวที่อาศัยอยู่กับนางจ่าสวน เเถบชานเมืองจำปานคร บุรุษผู้นี้นามว่า “คัทธนกุมาร” เมื่อทราบดังนั้นพญาจำปานครจึงรับสั่งให้เหล่าเสนาอำมาตย์ไปเชิญคัทธณะกุมารเข้ามาในเมือง เเต่ก็ถูกปฏิเสธหลายครั้งหลายครา เมื่อเห็นเป็นเช่นนั้นพญาจำปานครจึงรับสั่งให้จัดขบวนแห่แหน มีเหล่าไพร่พลจำนวนมากมุ่งสู่เรือนที่พักของคัทธนกุมาร  เมื่อเห็นดังนั้นเจ้าคัทธนกุมารจึงใจอ่อนยอมเข้าเฝ้าพญาเมืองจำปานคร จึงทรงผ้าค่าเเสนคำเข้าเมืองตามคำทูลเชิญของพญาเมืองจำปานคร จากนั้นนางสีดาจึงนำผ้าค่าเเสนคำที่นางได้รับมา นำมาต่อกับผ้าค่าเเสนคำของเจ้าคัทธนกุมาร ปรากฏว่าต่อได้พอดี ต่อมาจึงได้อภิเสกกับนางสีดา เเละขึ้นครองเมืองจำปานครในเวลาต่อมา

ในบริเวณนี้มีอักษรล้านนากำกับอยู่ด้วยกันหลายชุด ประกอบด้วย อักษรบริเวณช่องด้านล่าง ฝั่งซ้ายอ่านได้ความว่า “เจ้าคัทธณะเดิน” แปลได้ว่า “เจ้าคัทธณะกุมารได้เดินออกมา” ถัดมาเป็นอักษรบริเวณด้านขวาอ่านได้ความว่า “ฅนหมู่…เขาก็ว่าจัก..ทัง..เชิงผ้า หวังจักได้เป็นพญาเจ้าเมืองแล” แปลได้ประมาณว่า “เหล่าชายหนุ่มในเมืองต่างนำผ้า มาเทียบเพื่อต่อกับผ้าค่าแสนคำ เพราะหวังจะได้เป็นพญาครองเมืองจำปานคร” และชุดอักษรบริเวณด้านหน้าเจ้าคัทธณะกุมาร เขียนไว้ 2 ชุด คือ ชุดอักษรด้านหน้าเจ้าคัทธณะกุมาร อ่านได้ความว่า “..ผู้ญิง..แก้วแหวน..ยังมีมือเจ้าหั้นดู” แปลได้ประมาณว่า “นางสีดาได้มอบแหวนให้เจ้าคัทธณะกุมาร แลกกับผ้าที่เจ้าคัทธณะกุมารมอบไว้ให้” และชุดอักษรด้านหลังเจ้าคัทธณะกุมาร อ่านได้ความว่า “เจ้าเจ้าคัทธณะมาเท๊ะเชิงผ้าแล” แปลได้ว่า “เจ้าคัทธณะกุมารนำเอาเชิงผ้าแสนคำมาต่อกัน” ถัดเป็นเป็นชุดอักษรล้านนาภายในปราสาท ซึ่งเขียนกำกับไว้ด้านบนของเเต่ละตัวบุคคล คือ ชุดอักษรล้านนาบริเวณด้านซ้ายสุดอ่านได้ความว่า “แม่นางสีดา” ถัดมาอ่านได้ความว่า “นางสีดา” และชุดอักษรล้านนาบริเวณด้านขวาสุด อ่านได้ความว่า “พญาจำปา”

ภาพเขียนจิตรกรรมบริเวณเสาของวิหารนี้ มีการเขียนเล่าเรื่องราวไว้ 2 เหตุการณ์ ประกอบด้วย ภาพเขียนบริเวณด้านล่าง เป็นเหตุการณ์ในตอนที่เหล่าชายชาวเมืองทั้งหลายต่างนำผ้าของตน มาต่อกับผ้าค่าแสนคำของนางสีดา หมายจะได้ครองนางสีดา เเละเมืองจำปานคร ถัดไปเป็นภาพเขียนบริเวณด้านบน เป็นเหตุการณ์ในตอนที่เจ้าคัทธนกุมารนำผ้าค่าเเสนคำของตนมาต่อกับผ้าค่าเเสนคำที่มอบให้นางสีดาไว้เพื่อเป็นของต่างหน้า

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
11.43×6.82 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
62,342×20,703 Pixels