ภาพพระบฎวัดดอกบัว ผืนที่ 5

Category:

Description

Digital Data

TITLE:
พะเยา
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

จิตรกรรมบนภาพพระบฏแผ่นที่ 5  ภาพพระบฏผืนนี้มีอักษรล้านนาเขียนด้านบนเขียนไว้ว่า “หิมพานต์” หมายถึงภาพพระบฏเป็นเรื่องราวของ กัณฑ์ที่ 2 กัณฑ์หิมพานต์ และบริเวณใต้งวงช้างเขียนไว้ว่า “ผืนนี้ปู่พุทได้บูชาไว้กับศาสนา 5000 วัสาแล” แปลความได้ประมาณว่า “ภาพพระบฏผืนนี้ปู่พุทได้ทำเพื่อเป็นพุทธบูชา ให้พระพุทธศาสนาตราบนานกว่า 5000 ปี” หมายถึงพระพุทธศาสนาคงอยู่ได้ เพราะตราบเท่าที่ภิกษุทั้งหลาย หรือพุทธบริษัทยังเป็นอยู่โดยชอบ   โลกก็จะไม่ว่างจากพระอรหันต์  คือ  พุทธศาสนายังดำรงอยู่ได้เรื่อยไป  ไม่จำกัดกาลเวลาว่าจะเป็น  5,000 ปี  หรือ 50,000 ปี หรือ 500,000 ปี  

กัณฑ์ที่ 2 กัณฑ์หิมพานต์ มีความว่า เมื่อพระนางผุสดีจุติจากสวรรค์มาปฏิสนธิ เป็นพระราชธิดาของพระเจ้ามัทราช เมื่อเจริญวัย 16 พรรษาได้รับการอภิเษกเป็นพระมเหสีของพระเจ้าสญชัย พระประมุขแห่งพระนครสีพี และได้ประสูติพระราชโอรสทรงพระนามว่า “เวสสันดร” ในวันเดียวกันนั้น นางช้างฉัททันต์ได้ตกลูกเป็นช้างเผือกขาวบริสุทธิ์ ได้ชื่อว่า “ปัจจัยนาค หรือ ปัจจัยนาเคนทร์” ต่อมาพระเจ้าสญชัยได้ทรงมอบราชสมบัติแด่พระเวสสันดรและให้ทรงอภิเษก กับพระนางมัทรี เป็นคู่บารมีในการบริหารบ้านเมือง พระเวสสันดรทรงมีพระนิสัยน้อมไปในการบำเพ็ญทาน ทรงมุ่งจะบริจาคเป็นอารมณ์ เมื่อเกิดภาวะฝนแล้งในแคว้นกลิงคะ ประชาชนจึงให้มาขอช้างปัจจัยนาค พระองค์ก็ทรงประทานให้ อันเป็นเหตุให้ชาวเมืองสีพีไม่พอใจ ทูลขอให้พระเจ้าสญชัยเนรเทศไปสู่ป่าหิมพานต์ ในภาพมีด้วยกัน 2 เหตุการณ์คือด้านล่างเป็นเหตุการณ์ที่พระเวสสันดร ได้หลั่งทักษิโณทกประทานช้างปัจจัยนาค หรือ ปัจจัยนาเคนทร์ ให้แก่พราหมณ์ทั้ง 8 ที่มาจากแคว้นกลิงคะเพราะบ้านเมืองแห้งแล้ง ภาพจิตรรรมด้านบนเป็นเหตุการณ์ตอนที่พราหมณ์ทั้ง 8 ได้ขี่ช้างปัจจัยนาค หรือ ปัจจัยนาเคนทร์ กลับยังแคว้นกลิงคะ

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
21/6/2567
RESOURCE TYPE:
ภาพเขียนจิตรกรรมบนผืนผ้า
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
ภาพเขียนจิตรกรรมบนผืนผ้า
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
รูปแบบการเขียนเห็นได้ชัดเจนว่า เป็นของล้านนาสกุลช่างท้องถิ่น ที่ได้รับอิทธิพลทั้งจากรัตนโกสินทร์ และพม่า นำมาผสมผสานกัน
COVERAGE:
วัดดอกบัว อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
พะเยา
IMAGE CODE:
02_24_20240621_MR_วัดดอกบัว_05
SUBJECT AGE:
ประมาณกลางพุทธศตวรรษที่ 25
CATEGORY:
ภาพเขียนจิตรกรรมบนผืนผ้า
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดดอกบัว อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ภาคเหนือ ประเทศไทย  view map
ORIGINAL SIZE:
85.5 x 140 cm
DIGITAL SIZE:
2998 x 4642 Pixels

Loading