วัดเวียงต้าทิศตะวันออก

ภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังทิศตะวันออก แถวบนช่องที่ 1 (ช่องสุดท้ายด้านซ้าย) ภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังทิศตะวันออกนี้ ไม่ได้เขียนเรียงเรื่องราว แต่เขียนสลับกันไปมา เป็นเรื่องราวในชกดกเรื่อง “ก่ำก๋าดำ” ซึ่งเขียนต่อมาจากจิตรกรรมฝาผนังทิศเหนือ แถวล่างช่องที่ 3 ภายหลังที่ก่ำก๋าดำไขปริศนาของสองธิดาพระยาพาราณสีได้แล้ว ดังเนื้อเรื่องในชาดกตอนหนึ่งว่า “ฝ่ายท้าวพาราณสีนั้น ได้จัดให้มีการชุมนุม เพื่อตอบปัญหาของธิดาทั้งสอง คือนางเทพกัญญาและนางพิมพา ใครตอบได้จะยกลูกสาวให้ ครั้นความทราบไปทั่วระเเหง จึงมีเสนาอามาตย์มากมายจากร้อยเอ็ดหัวเมือง มาชุมนุมกัน แต่ก็ไม่มีใครไขปริศนาของธิดาทั้งสองได้ นอกจากก่ำก๋าดำ ท้าวพาราณสีได้ถามธิดาทั้ง 4 ว่าใครต้องการอภิเษกกับก่ำก๋าดำบ้าง เหล่าธิดาทั้ง 6 คน ต่างพากันบอกว่าตนไม่พอใจ เว้นเสียแต่นางเทพกัญญาและนางพิมพานั้นที่ตกลงใจ  เพราะนางทั้งสองจําเสียงของก่ำก๋าดำได้ กระนั้นเป็นเรื่องขุนข้องใจแก่ขุนนางและเสนาอามาตย์ ที่ท้าวพาราณสีเลือกก่ำก๋าดำเป็นพระชามาดา (ลูกเขย) เพราะถือเป็นการผิดราชประเพณีที่มิอาจเอาคนต่ำช้ามาเป็นเขย ซึ่งจะได้เป็นกษัตริย์ผู้ครองนครต่อไปในภายภาคหน้าครั้นนั้นก่ำก๋าดำ กลับมายังเรือนของตน ก็เข้ามากราบลานางปักขิกา แล้วจึงเดินทางเข้าป่า เพื่อขอให้พระอินทร์ พระพรหม พระวิสสุกรรม เหล่าเทวดา นางฟ้า ฯลฯ ช่วย ครั้นเมื่อได้ยินคำขอของก่ำกาดำดังนั้น เหล่าเทวดาทั้งมวลต่างก็พากันแห่แหน ดีดสีตีเป่า สร้างบ้าน สร้างเมือง และนําเครื่องราชบริภัณฑ์ต่างๆ มาให้ก่ำก๋าดำ ในขณะเดียวกัน พระอินทร์ก็ได้เหาะไปยังเมืองมิถิลา อุ้มนางจันทเทวี ผู้เป็นแม่ของก่ำก๋าดำ ให้มาพบกันด้วย เสียงอื้ออึงคะนึงของหมู่เทวดานางฟ้าได้ยินไปถึงเมืองพาราณสี ผู้คนชาวเมืองตกใจคิดว่ามี ข้าศึกยกทัพมาประชิดเมืองเพื่อแย่งชิงตัวนางเทพกัญญาและนางพิมพา กระนั้นท้าวพาราณสีทรงรู้ด้วยปัญญาว่าก่ำก๋าดำนั้นเป็นผู้มีบุญ และกําลังเตรียมการเดินทางมาอภิเษกกับธิดาของตน โดยมีหมู่เทวดาแห่แหนมาร่วมยินดี ภายหลังจากการอภิเษกสมรสแล้วเสร็จ ท้าวพาราณสีจึงสถาปนาให้ก่ำก๋าดำปกครองเมืองสืบไป

บริเวณด้านขวามือเขียนภาพป่าที่อยู่เหนือเมืองพาราณสี เเละภาพเขียนบริเวณกลางภาพ เขียนภาพก่ำก๋าดำนั่งอยู่บนปราสาทที่พระอินทร์ พระพรหม พระวิสสุกรรม และเหล่าเทวดา นางฟ้าทั้งหลายทั้งปวง ช่วยกันเนรมิตปราสาทหลังงามให้ก่ำก๋าดำ ส่วนภาพเขียนบริเวณซ้ายมือ (ด้านบน) เขียนภาพนางจันทเทวี ที่พระอินทร์อุ้มมาจากเมืองมิถิลาเพื่อมาพบกับก่ำก๋าดำ โดยรอบปราสาทเขียนภาพพระอินทร์ พระพรหม พระวิสสุกรรม และเหล่าเทวดา นางฟ้า ฯลฯ บริเวณด้านขวาส่วนบนของภาพมีชุดอักษรล้านนาเขียนกำกับอยู่ อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดํามาวอนอินทร์วอนพรหมแล” แปลได้ความว่า “เจ้ากาดํามาอ้อนวอนพระอินทร์พระพรหม” และบริเวณด้านล่างขวามือ อ่านได้ความว่า “อินทร์พรหมตังหลายลงมาเนรเม็ต เป๋นผาสาทหื้อเจ้าก๋าดําอยู่เหนือเมืองปาราณสีวันนั้นแม่นหนี้แลนายเหย” แปลได้ความว่า “พระอินทร์และพระพรหมลงมาเนรมิตเป็นปราสาทให้ก่ำก๋าดําประทับอยู่เหนือเมืองพาราณสีเมื่อวันนั้น” และบริเวณฝั่งซ้ายมือด้านบนขอปราสาท อ่านได้ความว่า “พญาอินทร์เอานางจั๋นต๊ะเตวีมาหื้อเจ้าก๋าดําหนี้แล” แปลได้ความว่า “พระอินทร์นําเอานางจันทะเทวีมาให้ก่ำก๋าดําที่นี้” นอกจากนี้ยังมีชุดอักษรล้านนาอีกหลายชุดที่บรรยายว่ากลุ่มนี้คือใคร ซึ่งจะขออธิบายรายละเอียดในภาพย่อยต่อไป