วัดหนองบัว ทิศใต้ช่องที่ 3-4(กัณฑ์ที่ 10)1.0

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:
ภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังบริเวณส่วนล่าง บริเวณด้านบนฝาผนังระหว่างช่องหน้าต่างที่ 3 กับ 4 และส่วนล่างของฝาผนังหน้าต่างช่องที่ 4 กับ 5 เป็นเรื่องราวในกัณฑ์ที่ 10 พรหมจาริยาอภิสิญจนกัณฑ์ โดยเขียนเริ่มเรื่องที่ฝาผนังระหว่างช่องหน้าต่างที่ 3 กับ 4 เป็นเรื่องราวในตอนที่พระนางพรหมจารีได้พบกับเจ้าจันทคาธ โดยเรื่องราวในชาดกตอนนี้มีอยู่ว่า ครั้นนั้นพระเจ้าสุทัสสนจักร พระราชโอรสของพระเจ้านันทกิตติ แห่งเมืองอนูปมานคร นำพระนางพรหมจารี พระชายาลอยแพ ภายหลังจากเสกสมรสกันได้เพียง 7 วัน เพียงเพราะพระเจ้าสุทัสสนจักรได้ไปพบกพระนางเทวธิสังกาที่มาอาศัยอยู่กับยายปริสุทธิ ครั้นเดินทางสู่นครกาสี เกิดพายุจนเรือพระที่นั่งอัปปาง พระนางเทวธิสังกานั้นเป็นสตรีที่มีพระรูปโฉมงดงามปานนางอัปสร จึงต้องพระทัยพระเจ้าสุทัสสนจักรอยากได้เป็นพระมเหสี ความทราบถึงพระนางพรหมจารีที่เพิ่งอภิเษกกันได้เพียง 7 วัน ทรงไม่พอพระทัยตัดพ้อกับพระเจ้าสุทัสสนจักร ทำให้พระเจ้าสุทัสสนจักรโกรธจึงจับพระนางลอยแพ (เป็นเนื้อเรื่องส่วนหนึ่งในกัณฑ์ที่ 6 พรหมจาริกกัณฑ์) และได้เจ้าจันทคาธฉุดแพมาจอดไว้ริมฝั่ง เจ้าจันทคาธจึงได้ไต่ถามพระนางพรหมจารีว่า “ถ้าปรารถนาจะเสด็จไปที่ใดก็จงเสด็จไปตามพระอัธยาศัย”ถัดมาเป็นภาพเขียนบริเวณฝั่งขวาเหนือหน้าต่างช่องที่ 4 เป็นเรื่องราวในตอนที่พระนางพรหมจารีขอติดตามเจ้าจันทคาธไป 

ครั้นนั้นเจ้าจันทคาธอาสาจะพานางกลับไปหาพระชนกชนนี แต่พระนางไม่กลับเพราะอายเสนาอมาตย์จึงไม่กล้ากลับไป เจ้าจันทคาธเเละพระนางพรหมจารีพูดคุยกันเเละนางก็เผลอหลับไป เจ้าจันทคาธจึงเอาแก้วทิพยเนตรส่องดูก็รู้ว่า มารดาเลี้ยงของพระนางในเมืองปัญจาลนครมีอยู่คนหนึ่งชื่อสุริยโยธา จึงเข้าประคองพระนางเหาะไปแล้ววางลงไว้ ณ ประเทศแห่งหนึ่ง ชาวบ้านป่า ให้นอนหลับไปจนอรุณขึ้นสว่าง พระนางตื่นขึ้นเหลียวดูทิศทั้งหลายนึกแปลกใจ วานนี้เราอยู่ริมแม่น้ำ นี่ไม่ใช่ที่ๆอยู่วานนี้ ท่านผู้นี้เป็นมนุษย์อัศจรรย์ ไม่เช่นนั้นก็เป็นเทวดามีมหิทธิฤทธิ์ หรือจะเป็นคนธรรพ์จึงพาเรามาไว้ในที่นี้ พระนางพรหมจารีจึงได้ถามชายผู้หนึ่งที่ผ่านมา ถึงได้รู้ว่านี้คือเมืองปัญจาลนครที่อยู่ของนางสุริยโยธา จึงได้ไปเสาะแสวงหานางสุริยโยธาจนได้เจอ และได้เล่าเรื่องราวทั้งหมด รวมถึงเรื่องที่ตนมิเคยคิดล่วงเกินพระนางพรหมจารีแก่นางสุริยโยธา นางจึงมีความชื่นชมในตัวเจ้าจันทคาธเป็นยิ่งนัก 

นางสุริยโยธาผู้นี้เรียนจบไตรเพท เป็นผู้สอนยุทธศิลปะและศัสตราศิลปะกับพวกเจ้านายในเมืองปัญจาลนคร ครั้นพระนางพรหมจารีนั้นประสงค์ที่จำร่ำเรียนยุทธศิลปะและศัสตราศิลปะจากนางสุริยโยธา โดยมีเงื่อนไขคือต้องให้ค่าตอบแทนเป็นทองคำพันลิ่มแก่นางจึงจักสอนให้ พระนางพรหมจารีจึงได้ไปขอจากเจ้าจันทคาธว่า “ขอท่านจงช่วยสงเคราะห์ทีเถิด” เมื่อได้ยินดังนั้นเจ้าจันทคาธก็เอาแก้วทิพยเนตรส่องดู ก็แลเห็นขุมทองแห่งหนึ่งมีประมาณแสนลิ่ม จึงลุกขึ้นไปขุดเอาทองนั้นมาให้พระนางพรหมจารี เเล้วพระนางจึงรับเอาทองนั้นไปให้นางสุริยโยธาจนได้ร่ำเรียนศิลปวิทยาอยู่เดือนหนึ่ง 

ภาพถัดมาบริเวณฝั่งซ้ายเหนือหน้าต่างช่องที่ 4 เขียนเรื่องราวในตอนที่พระนางพรหมจารีร่ำเรียนศิลปวิทยาเเล้วเสร็จ ก็ได้ลานางสุริยโยธามาสู่อนุราธบุรีพร้อมกับเจ้าจันทคาธ 

ส่วนภาพเขียนบริเวณด้านซ้ายส่วนล่างของหน้าต่างช่องที่ 4 บริเวณนี้ภาพเขียนค่อนข้างลบเลือนไปมาก แต่ก็ยังพอเห็นรายละเอียดอยู่บ้าง เขียนภาพหญิงสาวหาบตะกร้าใส่น้ำทั้ง 2 ข้าง ขณะกำลังเดินไปยังบ้านของนางสุริยโยธา ภาชนะในภาพเป็นของใช้ในท้องถิ่นที่พบได้ทั่วไปในล้านนา เรียกว่า “น้ำถุ้ง” สานด้วยไม้ไผ่เเล้วยาแนวกันรั่วด้วยชัน และน้ำมันยาง มีก้นแหลม ส่วนบนมีงวงทำจากไม้ขัดกันไว้สำหรับผูกเชือกหย่อนลงไปตักน้ำขึ้นมาจากบ่อ

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
17.29 x 3.4 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
15,200 x 9,400 Pixels