Description
Digital Data
ภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังบริเวณกลางภาพของฝาผนังทิศตะวันออกฝั่ง (ด้านเหนือ) บริเวณข้างประตูทางเข้าพระวิหาร เขียนภาพในกัณฑ์ที่ 14 อุตตมธานีกัณฑ์ ซึ่งเป็นส่วนจบของภาพเขียนจิตรกรรมฝาผนังวัดหนองบัว จากทั้งหมด 17 กัณฑ์
เรื่องราวในกัณฑ์ที่ 14 อุตตมธานีกัณฑ์นี้ เป็นเรื่องราวที่ย้อนกลับไปก่อนที่พระเจ้าสุทัสสนจักรจะสิ้นพระชนม์ในกัณฑ์ที่ 13 คือ เรื่องราวในส่วนท้ายสุดของ กัณฑ์ที่ 12 เทวธสังกาปริเยสนกัณฑ์ เป็นเรื่องราวในตอนที่พระเจ้าสุทัสสนจักรให้อำมาตย์ไปแสวงหานางแก้วในเมืองอื่นๆ เนื่องจากพระองค์ไม่มีชายา เหล่าอำมาตย์จึงเที่ยวหาไปทั่วทิศก็พบนางแก้วผู้หนึ่ง นามว่า “พระนางอุตตมธานี” พระราชธิดาของพระญาพุทธโฆษะ แห่งแคว้นคันธารรัฐ
โดยเรื่องราวในส่วนท้ายสุดของกัณฑ์ที่ 12 เทวธสังกาปริเยสนกัณฑ์ เป็นเรื่องราวในตอนที่พระญาสุทัสสนจักรส่งราชฑูตไปยังเมืองคันธารบุรี (แคว้นคันธารรัฐ) เพื่อไปสู่ขอพระนางอุตตมธานีพระราชธิดาในพระเจ้าพุทธโฆษะ ครั้นเมื่อพระนางอุตตมธานีเสด็จเดินทางโดยเรือมายังเมืองอนูปมนคร (กัณฑ์ที่ 13 ยุชฌกัณฑ์) พระญาสุทัสสนจักรได้พ่ายแพ้สงครามแก่พระนางพรหมจารีและได้สิ้นพระชนม์ เมื่อพระนางอุตตมธานีเดินทางมาถึงเมืองอนูปมนคร พระนางพรหมจารีที่ยึดเมืองอนูปมนครได้นั้น จึงสถาปนาให้จันทคาธขึ้นครองเมืองอนูปมนคร
เมื่อพระนางอุตตมธานี มาถึงเมืองอนูปมนครทราบข่าวการเสียเมืองเเละสิ้นพระชนม์ของพระญาสุทัสสนจักรก็เกิดความฉงนใจ ครั้นพระญาจันทคาธจึงได้ไปพูดคุยกับพระนางอุตตมธานี ซึ่งพระนางอุตตมธานีไม่ทราบว่าเป็นพระญาจันทคาธเพราะมิได้เเต่งกายอย่างกษัตริย์ เเต่เเต่งกายอย่างสามัญชน ครั้นเมื่อพระนางอุตตมธานีทราบว่าบุรุษผู้นี้คือพระญาจันทคาธจึงขอเป็นบาทบริจาริกานับเเต่นั้น
ฝ่ายพระญาจันทคาธได้ครองเมืองอนูปมนคร ทรงสั่งสอนให้พลเมืองอยู่ในศีลในธรรม สั่งสอนมหาชนให้ตั้งอยู่ในศีลและสรณะ ให้บำเพ็ญทานเจริญเมตตาภาวนา งดเว้นเบ็ญจวิธเวร ไม่เบียดเบียนกันด้วยทำโจรกรรม ทั้งสองพระองค์ครองเรียนร่วมกันมาได้ 3 ปีก็ตั้งครรภ์ พระญาจันทคาธจึงส่องแก้วทิพยเนตรดูก็ทรงทราบว่าบุตรในพระครรภ์เป็นพระโอรสมีฤทธิ์มาก จึงทรงเตือนพระเทวีว่า “จงรักษาครรภ์ไว้ เพราะบุตรในครรภ์มีฤทธานุภาพมาก”
ภาพเขียนบริเวณด้านล่างสุดน่าจะเป็นเป็นภาพกองเรือที่พระญานันทกิตติราช เมืองอนูปมนครส่งเสนาอมาตย์ไปสู่ขอพระนางอุตตมธานี พระราชธิดาของพระเจ้าพุทธโฆษะ ณ เมืองคันธารรัฐ หมายจะให้มาเป็นพระชายาของพระญาสุทัสสนจักรผู้เป็นพระราชโอรส รวมทั้งน่าจะเป็นภาพเขียนกองเรือที่นำพระนางอุตตมธานีเสด็จมายังเมืองอนูปมนคร
ส่วนภาพเขียนบริเวณกลางภาพ เป็นเหตุการณ์ที่พระนางอุตตมธานี เสด็จมาถึงและกำลังเข้าเมืองอนูปมนคร เพื่อทูลเชิญมาเป็นมเหสีของพระญาสุทัสสนจักร โดยที่พระนางไม่ทรงทราบว่าพระญาสุทัสสนจักรได้สิ้นพระชนม์ไปแล้ว
ภาพเขียนบริเวณกลางภาพ เป็นภาพพระนางอุตตมธานีประทับบนราชรถ พร้อมด้วยเหล่านางสนมกำนัลเสด็จเข้าเมืองอณูปมนคร ส่วนภาพเขียนฝั่งซ้ายในภาพ เป็นภาพเหล่าเสนาและทหาร พร้อมด้วยกลุ่มหญิงที่น่าจะเป็นนางสนมกำนัล หรือ หญิงชาวเมืองอณูปมนคร ในท่าทางร้องไห้ เฝ้ารับเสด็จพระนางอุตตมธานี ส่วนด้านขวาของภาพเป็นเหตุการณ์ในกัณฑ์ที่ 13 ยุชฌกัณฑ์ส่วนหลัง
ส่วนภาพเขียนด้านบนเป็นภาพปราสาทเมืองอณูปมนคร ซึ่งบริเวณนี้น่าจะเขียนเหตุการณ์ต่างๆไว้หลายเหตุการณ์ ซึ่งภาพส่วนใหญ่ลบเลือนไปมาก คงเหลือแต่ด้านซ้ายมือของปราสาท เป็นเรื่องราวในกัณฑ์ที่ 14 อุตตมธานีกัณฑ์ เป็นเหตุการณ์ตอนที่พระนางอุตตมธานีให้กำเนิดพระโอรส หลังจากได้อภิเษกกับพระญาจันทคาธได้ 3 ปี
Physical Data
