วัดหนองบัว ทิศตะวันออก(กัณฑ์ที่ 12)1.0

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพเขียนจิตรกรรมกัณฑ์ที่ 12 เทวธิสังกาปริเยสนกัณฑ์ บริเวณตอนกลางของฝาผนังทิศตะวันออก บริเวณใต้ภาพพระอินทร์ดีดพิณ 3 สายแก่เจ้าชายสิทธัตถะ เพื่อเป็นหนทางในการตรัสรู้ 

ภาพเขียนจิตรกรรมในกัณฑ์ที่ 12 เทวธสังกาปริเยสนกัณฑ์นี้ ช่างเขียน ได้เขียนไว้เกือบเต็มด้านบนฝาผนัง เป็นเรื่องราวในตอนที่เจ้าจันทคาธมาตามหานางเทวธิสังกาผู้เป็นมเหสี โดยเรื่องราวในตอนนี้มีอยู่ว่า “ครั้นเมื่อเรืออัปปางลง พระนางเทวธิสังกาจึงมาถึงหมู่บ้านบุปผาคาม มาพบกับนางปริสุทธิ ด้วยความเมตตาของนางปริสุทธีจึงรับพระนางเทวธิสังกาไว้เป็นบุตร ครั้นวันเวลาล่วงผ่าน พระนางเทวธิสังกาคอยดูแลช่วยงานนางปาริสุทธิเป็นอย่างดี วันหนึ่งพระนางเสด็จไปตักน้ำที่ท่าน้ำกับยายปริสุทธิ เป็นเวลาเดียวกับที่พระเจ้าสุทัสสนจักรเสด็จประพาสพระราชอุทยานผ่านบ้านบุปผาคาม จึงทอดพระเนตรเห็นพระนางเทวธิสังกาเข้า เเละมีพระหฤทัยปฏิพัทธ์อยากจะเอาพระนางมาเป็นพระชายา เมื่อพระนางทรงทราบจึงหนีไปบวชเป็นชีเพื่อหนีจากพระเจ้าสุทัสสนจักร 

ครั้นเมื่อเจ้าจันทคาธได้ตามมาเจอ ว่ามเหสีของตนนั้นบวชเป็นเเม่ชีอยู่กับนางปริสุทธิ จึงเสด็จตามมาถึงเรือนนั้น ความทราบเเก่พระนางเทวธิสังกาจึงได้สึกจากชีเเละกลับมาหาพระสวามีทันที ความทราบถึงพระเจ้าสุทัสสนจักร จึงรับสั่งให้บริพารเรียกยายปริสุทธิมาสอบถาม จึงรู้เเจ้งเเล้วว่าเจ้าจันทคาธและนางเทวธิสังกาเป็นคู่ครองเรือนกัน โดยโทสะของพระเจ้าสุทัสสนจักร จึงคิดเล่ห์อุบายโดยสั่งให้นางปริสุทธิจงหาช้าง ม้า โค อย่างละ 100 ทองพันลิ่ม เเละแก้วพันดวงมาให้ตนแล้วจักไม่ต้องรับอาชญา 

ฝ่ายนางปริสุทธิเมื่อได้ยินดังนั้นก็ครุ่นคิดเเล้วกลับบ้านไปร้องไห้ ครั้นเจ้าจันทคาธเห็นยายผู้มีพระคุณเช่นนั้น จึงตรัสถามว่า “ยายร้องไห้ทำไม” ยายปริสุทธิจึงเล่าเรื่องราวทั้งหมดให้เจ้าจันทคาธฟัง เมื่อสดับดังนั้นจึงตรัสไปว่า “อย่าทุกข์เลยยาย เป็นภาระของหลานเอง” ว่าแล้วก็ออกจากเรือนไปทำคอกช้าง คอกม้า คอกวัวไว้ แล้วจึงใส่เกือกแก้วเหาะไปสู่ตระกูลฉัททันต์ นำช้างฉัททันต์มาเข้าคอกไว้ 100 แล้วไปแม่น้ำสินธุจับม้ามาเข้าคอก 100 แล้วไปที่โคธาวรีจับโคอุสุภราชมาเข้าคอกไว้ 100 แล้วไปเวปุลลบรรพต นำแก้วมาไว้ในเรือนหนึ่งพัน แล้วไปที่ต้นหว้าทำทองชมพูนุทมาพันลิ่ม แล้วจึงไปแจ้งแก่ยายปริสุทธิ เมื่อยายปริสุทธิรู้ก็ดีอกดีใจ รีบไปเฝ้าพระเจ้าสุทัสสนจักรเเล้วจึงกราบทูลเรื่องทั้งหมด เมื่อพระราชาทราบความจึงรับสั่งให้อำมาตย์ไปรับสัตว์และข้าวของนั้นยังสถานที่เก็บ ครั้นเมื่อเหล่าอำมาตย์มาถึงจึงเปิดประตูคอกออก ปราฏฏว่า ช้าง ม้า โค ก็เหาะไปป่าหิมพานต์จนหมดสิ้นแล้ว จึงกลับไปทูลพระราชา เมื่อความแจ้งแก่พระราชาว่ามีบุรุษผู้มีบุญเป็นผู้หาของต่างๆนั้นมา จึงทรงพระดำริว่า “บุรุษผู้นี้มีบุญมากจริง ไม่ควรลงอาชญา” เเละรับสั่งให้เหล่าอำมาตย์ไปแสวงหานางแก้วในเมืองอื่นเเทน พวกอำมาตย์เที่ยวหาไปในเมืองต่างๆจนพบกับพระนางอุตตมธานี จึงรับสั่งให้จัดเครื่องราชบรรณาการต่าง ๆ ประกอบด้วย ช้าง ม้า โค รถอย่างละ 100 และทองพันลิ่ม แก้วหาค่ามิได้อีก 100 บรรทุกลงในเรือ 100 ลำ เรื่องราวจึงจบในกัณฑ์ที่ 12 เทวธสังกาปริเยสนกัณฑ์บริเวณนี้

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
17.29 x 3.4 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
15,200 x 9,400 Pixels