Description
Digital Data
TITLE:
ลำปาง
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
กัณฑ์ที่ 11, กัณฑ์มหาราช, กัณหา, การนุ่งโจงกระเบน, จิตรกรรมภาพพระบฏ, ชาลี, ชูชก, ซิ่นตีนจก, ตุงค่าว, ตุงค่าวธรรม, ถกเขมร, นุ่งผ้าต้อย, ประวัติศาตร์ล้านนา, ประวัติศาสตร์ลำปาง, ประเทศไทย, พระกัณหา, พระชาลี, พระนางผุสดี, พระบฏ, พระศรีอาริย์, พระเจ้าสัญชัย, พระเวสสันดร, พระเวสสันดรชาดก, ภาคเหนือ, ภาพพระบฏ, ภาพเขียนพระบฏ, มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์, ล้านนา, ลำปาง, วัดทุ่งคา, สักขาลาย, สักลาย, สักเตี่ยวก้อม, หอภาพถ่ายล้านนา, อำเภอเเจ้ห่ม, เค็ดม้าม, เครื่องเขิน, เครื่องเขินล้านนา, เวสสันดร, เวสสันดรชาดก, แคว้นกาลิงคะ, โจงกระเบน
DESCRIPTION:
แผ่นที่ 22 กัณฑ์ที่ 11 กัณฑ์มหาราช
ภาพวาดแผ่นนี้ยังคงเป็นส่วนหลังของกัณฑ์ที่ 11 กัณฑ์มหาราช เป็นตอนที่ชูชกได้รับพระราชทานค่าไถ่จากพระเจ้าสัญชัย พระเจ้าสัญชัยได้ไถ่ตัวสองกุมารจากชูชกตามที่พระเวสสันดรกำหนดคือ ชาลีกุมารถ้าจะไถ่ให้พ้นจากทาส ต้องไถ่ด้วยทองหนักหมื่นห้าพันตำลึง ส่วนกัณหานั้นต้องไถ่ด้วยทาสชายหญิง ช้าง ม้า โค รถ อย่างร้อยละร้อย กับทองแท่ง หนัก 5 พันตำลึง ชูชกได้รับค่าไถ่อย่างมากมายจึงได้จัดงานเลี้ยงอย่างสนุกสนาน ชูชกทั้งกินทั้งดื่มจนลืมตน ทำให้ต่อมาชูชกก็ดับชีพตักษัยด้วยเพราะเดโชธาตุไม่ย่อย
ในกลางภาพจะเป็นเหตุการณ์ที่ชูชกขณะอยู่ในงานเลี้ยงอย่างสนุกสนาน จะสามารถเห็นท้องชูชกมีขนาดใหญ่มากแวดล้อมด้วยเหล่าบริวารที่ได้รับมาจากพระเจ้าสัญชัย ด้านหน้าจะเห็นเป็นภาพชูชกขณะสำรอกอาหารออกมาอย่างเป็นสายจนเป็นเหตุทำให้ชูชกนอนตายดับชีพตักษัยด้วยเพราะเดโชธาตุไม่ย่อย การแต่งกายของเหล่าหญิงคือ มีผ้าแถบมาห่มแบบสไบเรียกว่าการห่มแบบ “สะหว้ายแล่ง” บ้างหรือนำผ้ามาคลุมไหล่บ้าง นุ่งผ้า “ซิ่นต๋า”เป็นผ้าซิ่นที่มีลวดลายเส้นในแนวขวางลำตัว มีการทำผมมุ่นมวยไว้กลางศีรษะ ที่ล้วนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหญิงชาวไทยวนในช่วงนั้นของบริเวณนี้ ส่วนชายในภาพจะมีการแต่งกายในรูปแบบที่ได้รับอิทธิพลจากทางกรุงเทพคือใส่เสื้อแขนยาวไว้ผมสั้น นุ่งโจงกระเบน ส่วนชายที่อยู่ด้านล่างปราสาทยังแต่งกายแบบล้านนาดั้งเดิมคือไม่สวมเสื้อใว้ผมสั้น นุ่งผ้ามีลวดลายหรือผ้าพื้นสีเรียบผืนเดียวที่เรียกว่านุ่งแบบ “นุ่งผ้าต้อย”หรือ“เค็ดม่าม”โดยจะม้วนผ้าเป็นเกลียวสอดระหว่างขาเป็นการนุ่งแบบเดียวกับการถกเขมรหรือโจงกระเบน เผยให้เห็นลายสักยันต์ตั้งแต่ท้องน้อยจนถึงหัวเข่าที่มีลวดลายสัตว์หิมพานต์ อันเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของชายชาวไทยวนในแถบนี้
ภาพวาดแผ่นนี้ยังคงเป็นส่วนหลังของกัณฑ์ที่ 11 กัณฑ์มหาราช เป็นตอนที่ชูชกได้รับพระราชทานค่าไถ่จากพระเจ้าสัญชัย พระเจ้าสัญชัยได้ไถ่ตัวสองกุมารจากชูชกตามที่พระเวสสันดรกำหนดคือ ชาลีกุมารถ้าจะไถ่ให้พ้นจากทาส ต้องไถ่ด้วยทองหนักหมื่นห้าพันตำลึง ส่วนกัณหานั้นต้องไถ่ด้วยทาสชายหญิง ช้าง ม้า โค รถ อย่างร้อยละร้อย กับทองแท่ง หนัก 5 พันตำลึง ชูชกได้รับค่าไถ่อย่างมากมายจึงได้จัดงานเลี้ยงอย่างสนุกสนาน ชูชกทั้งกินทั้งดื่มจนลืมตน ทำให้ต่อมาชูชกก็ดับชีพตักษัยด้วยเพราะเดโชธาตุไม่ย่อย
ในกลางภาพจะเป็นเหตุการณ์ที่ชูชกขณะอยู่ในงานเลี้ยงอย่างสนุกสนาน จะสามารถเห็นท้องชูชกมีขนาดใหญ่มากแวดล้อมด้วยเหล่าบริวารที่ได้รับมาจากพระเจ้าสัญชัย ด้านหน้าจะเห็นเป็นภาพชูชกขณะสำรอกอาหารออกมาอย่างเป็นสายจนเป็นเหตุทำให้ชูชกนอนตายดับชีพตักษัยด้วยเพราะเดโชธาตุไม่ย่อย การแต่งกายของเหล่าหญิงคือ มีผ้าแถบมาห่มแบบสไบเรียกว่าการห่มแบบ “สะหว้ายแล่ง” บ้างหรือนำผ้ามาคลุมไหล่บ้าง นุ่งผ้า “ซิ่นต๋า”เป็นผ้าซิ่นที่มีลวดลายเส้นในแนวขวางลำตัว มีการทำผมมุ่นมวยไว้กลางศีรษะ ที่ล้วนเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหญิงชาวไทยวนในช่วงนั้นของบริเวณนี้ ส่วนชายในภาพจะมีการแต่งกายในรูปแบบที่ได้รับอิทธิพลจากทางกรุงเทพคือใส่เสื้อแขนยาวไว้ผมสั้น นุ่งโจงกระเบน ส่วนชายที่อยู่ด้านล่างปราสาทยังแต่งกายแบบล้านนาดั้งเดิมคือไม่สวมเสื้อใว้ผมสั้น นุ่งผ้ามีลวดลายหรือผ้าพื้นสีเรียบผืนเดียวที่เรียกว่านุ่งแบบ “นุ่งผ้าต้อย”หรือ“เค็ดม่าม”โดยจะม้วนผ้าเป็นเกลียวสอดระหว่างขาเป็นการนุ่งแบบเดียวกับการถกเขมรหรือโจงกระเบน เผยให้เห็นลายสักยันต์ตั้งแต่ท้องน้อยจนถึงหัวเข่าที่มีลวดลายสัตว์หิมพานต์ อันเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของชายชาวไทยวนในแถบนี้
PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมภาพพระบฏ
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
–
COVERAGE:
วัดทุ่งคา อ.เเจ้ห่ม จ.ลำปาง ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
Physical Data
COLLECTION NAME:
ลำปาง
IMAGE CODE:
02_25_20150207_MR25-01_22
SUBJECT AGE:
ประมาณกลางพุทธศตวรรษที่ 25
CATEGORY:
จิตรกรรมภาพพระบฏ
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดทุ่งคา อ.เเจ้ห่ม จ.ลำปาง ภาคเหนือ ประเทศไทย
View map
View map
ORIGINAL SIZE:
85.5 x 140 cm
DIGITAL SIZE:
2998 x 4642 Pixels
