Description
Digital Data
TITLE:
ลำปาง
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
กัณฑ์ชูชก, กัณฑ์ที่ 5, กัณหา, การนุ่งโจงกระเบน, จิตรกรรมภาพพระบฏ, ชาลี, ชูชก, ซิ่นต๋า, ซิ่นตีนจก, ตุงค่าว, ตุงค่าวธรรม, ถกเขมร, นางอมิตาดา, นุ่งผ้าต้อย, ประวัติศาตร์ล้านนา, ประวัติศาสตร์ลำปาง, ประเทศไทย, พระกัณหา, พระชาลี, พระนางมัทรี, พระบฏ, พระศรีอาริย์, พระเวสสันดรชาดก, ภาคเหนือ, ภาพพระบฏ, ภาพเขียนพระบฏ, มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์, ล้านนา, ลำปาง, วัดทุ่งคา, สี่กษัตริย์, หอภาพถ่ายล้านนา, อำเภอเเจ้ห่ม, เค็ดม้าม, เรือนกาแล, เวสสันดร, เวสสันดรชาดก, แคว้นกาลิงคะ, โจงกระเบน
DESCRIPTION:
แผ่นที่ 10 กัณฑ์ที่ 5 กัณฑ์ชูชก
เป็นตอนแรกของกัณฑ์ที่ 5 กัณฑ์ชูชก เรื่องมึความว่าชูชกหมายจะได้โอรส และธิดา คือกัณหาและชาลีของพระเวสสันดรมาเป็นทาส เพื่อมาเป็นทาสรับใช้ของนางอมิตดาภรรยาของชูชก
ความเดิม ในแคว้นกาลิงคะมี ขอทานเฒ่านาม “ชูชก” ได้เที่ยวขอทานเก็บเงินได้ถึง 100 กษาปณ์ จึงนำเงิน ไปฝากเพื่อนไว้พลางคุยอวดเศรษฐีอย่างปีตินัก จากนั้นก็ออกเดินทางตระเวนขอเงินสืบไป ส่วนพราหมณ์ผัวเมียเก็บเงินไว้นานแล้ว เห็นว่าชูชกไม่มาเอาสักที คิดว่าชูชกคงจะตายไปแล้ว จึงชวนกันนำเงินนั้นออกมาใช้จ่ายเสียจนหมดทั้งสิ้น ครั้นชูชกหวนกลับมาทวงเอาเงินสองผัวเมียก็ตกใจงันงกมิรู้จะทำประการใด พราหมณ์ทั้งสองจึงยกลูกสาวคือนางอมิตดาให้แก่ชูชก
ด้านล่างของภาพเป็นตอนที่ชูชกกลับไปยังบ้านของพ่อแม่ของนางอมิตดา
ด้านบนฝั่งขวาเป็นตอนที่ชูชกขณะกลับมาทวงเงินคืน บ้านของนางอมิตดาเป็นเรือนอาศัยเป็นรูปแบบของชาวไทยวนในล้านนามีชื่อเรียกว่า “เรือนกาแล”ที่พ่อแม่ของนางอมิตดาได้ใช้ไปหมดแล้วจึงยกนางอมิตดาให้แทน ฝั่งซ้ายบนนางอมิตดาเดินตามชูชกเพื่อไปเป๋นภรรยาของชูชก การแต่งกายของนางอมิตดามีรูปแบบของการแต่งกายของหญิงชาวไทยวนคือ มีผ้ามาคลุมไหล่มีการทำผมมุ่นมวยไว้ด้านหลัง นุ่งผ้า “ซิ่นตีนจก”เป็นผ้าซิ่นที่มีลวดลายเส้นในแนวขวางลำตัวต่อด้วยตีนจก ตีนจกคือผ้าที่นำมาต่อล่างสุดของซิ่นมีลวดลายที่เกิดจากกรรมวิธีการจก ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหญิงชาวไทยวนในแถบนี้ ส่วนแม่ของนางอมิตดาเปลือยอกมีการทำผมมุ่นมวยไว้ด้านหลัง นุ่งซิ่นต๋า เป็นซิ่นลายทางขวางลำตัวเป็นซิ่นที่ใส่ทั่วไปของหญิงชาวไทยวนในล้านนา ส่วนพ่อของนางอมิตดาเปลือยอกไว้ผมสั้นสวมโจงกระเบน และชูชกเปลือยอก นุ่งผ้ามีลวดลายหรือผ้าพื้นสีเรียบผืนเดียวที่เรียกว่านุ่งแบบ “นุ่งผ้าต้อย”หรือ“เค็ดม่าม”โดยจะม้วนผ้าเป็นเกลียวสอดระหว่างขาเป็นการนุ่งแบบเดียวกับการถกเขมรหรือโจงกระเบน หิ้วย่ามขาวแซงแดงดำ
เป็นตอนแรกของกัณฑ์ที่ 5 กัณฑ์ชูชก เรื่องมึความว่าชูชกหมายจะได้โอรส และธิดา คือกัณหาและชาลีของพระเวสสันดรมาเป็นทาส เพื่อมาเป็นทาสรับใช้ของนางอมิตดาภรรยาของชูชก
ความเดิม ในแคว้นกาลิงคะมี ขอทานเฒ่านาม “ชูชก” ได้เที่ยวขอทานเก็บเงินได้ถึง 100 กษาปณ์ จึงนำเงิน ไปฝากเพื่อนไว้พลางคุยอวดเศรษฐีอย่างปีตินัก จากนั้นก็ออกเดินทางตระเวนขอเงินสืบไป ส่วนพราหมณ์ผัวเมียเก็บเงินไว้นานแล้ว เห็นว่าชูชกไม่มาเอาสักที คิดว่าชูชกคงจะตายไปแล้ว จึงชวนกันนำเงินนั้นออกมาใช้จ่ายเสียจนหมดทั้งสิ้น ครั้นชูชกหวนกลับมาทวงเอาเงินสองผัวเมียก็ตกใจงันงกมิรู้จะทำประการใด พราหมณ์ทั้งสองจึงยกลูกสาวคือนางอมิตดาให้แก่ชูชก
ด้านล่างของภาพเป็นตอนที่ชูชกกลับไปยังบ้านของพ่อแม่ของนางอมิตดา
ด้านบนฝั่งขวาเป็นตอนที่ชูชกขณะกลับมาทวงเงินคืน บ้านของนางอมิตดาเป็นเรือนอาศัยเป็นรูปแบบของชาวไทยวนในล้านนามีชื่อเรียกว่า “เรือนกาแล”ที่พ่อแม่ของนางอมิตดาได้ใช้ไปหมดแล้วจึงยกนางอมิตดาให้แทน ฝั่งซ้ายบนนางอมิตดาเดินตามชูชกเพื่อไปเป๋นภรรยาของชูชก การแต่งกายของนางอมิตดามีรูปแบบของการแต่งกายของหญิงชาวไทยวนคือ มีผ้ามาคลุมไหล่มีการทำผมมุ่นมวยไว้ด้านหลัง นุ่งผ้า “ซิ่นตีนจก”เป็นผ้าซิ่นที่มีลวดลายเส้นในแนวขวางลำตัวต่อด้วยตีนจก ตีนจกคือผ้าที่นำมาต่อล่างสุดของซิ่นมีลวดลายที่เกิดจากกรรมวิธีการจก ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของหญิงชาวไทยวนในแถบนี้ ส่วนแม่ของนางอมิตดาเปลือยอกมีการทำผมมุ่นมวยไว้ด้านหลัง นุ่งซิ่นต๋า เป็นซิ่นลายทางขวางลำตัวเป็นซิ่นที่ใส่ทั่วไปของหญิงชาวไทยวนในล้านนา ส่วนพ่อของนางอมิตดาเปลือยอกไว้ผมสั้นสวมโจงกระเบน และชูชกเปลือยอก นุ่งผ้ามีลวดลายหรือผ้าพื้นสีเรียบผืนเดียวที่เรียกว่านุ่งแบบ “นุ่งผ้าต้อย”หรือ“เค็ดม่าม”โดยจะม้วนผ้าเป็นเกลียวสอดระหว่างขาเป็นการนุ่งแบบเดียวกับการถกเขมรหรือโจงกระเบน หิ้วย่ามขาวแซงแดงดำ
PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมภาพพระบฏ
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
–
COVERAGE:
วัดทุ่งคา อ.เเจ้ห่ม จ.ลำปาง ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
Physical Data
COLLECTION NAME:
ลำปาง
IMAGE CODE:
02_25_20150207_MR25-01_10
SUBJECT AGE:
ประมาณกลางพุทธศตวรรษที่ 25
CATEGORY:
จิตรกรรมภาพพระบฏ
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดทุ่งคา อ.เเจ้ห่ม จ.ลำปาง ภาคเหนือ ประเทศไทย
View map
View map
ORIGINAL SIZE:
85.5 x 140 cm
DIGITAL SIZE:
2998 x 4642 Pixels
