จิตรกรรมฝาผนังฝั่งตะวันออก ของมุขทิศเหนือ 1.2

Category:

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพเขียนบริเวณมุมซ้ายด้านล่าง เป็นเรื่องราวในตอนที่ เขียนเรื่องราวในตอนที่เจ้าคัทธณะกุมาร ชายไม้ร้อยกอ และชายเกวียนร้อยเล่มออกจากเมืองอินทปัฎฐนคร ทั้งสามเดินเรื่อยมาเป็นเวลากว่า 15 วันเพื่อเข้าไปในป่าหิมพานต์ ครั้นเมื่อถึงกลางป่าจึงได้หยุดพักใต้ร่มไม้ใหญ่สองต้น เจ้าคัทธณะกุมารจึงได้รับสั่งให้บ่าวทั้งสองไปจับจิ้งหรีดตัวใหญ่ตัวหนึ่งที่กำลังขุดเจาะภูเขาลูกใหญ่อยู่นำมาเป็นอาหาร 

ในบริเวณนี้มีอักษรล้านนาเขียนกำกับอยู่ บริเวณด้านซ้ายข้างเจ้าคัทธณะกุมาร อ่านได้ความว่า “เจ้าคัทธณะมายั้งหนี้แล” แปลว่า “เจ้าคัทธณะกุมารมาแวะพักที่นี้” ถัดมาเป็นชุดอักษรล้านนาบริเวณกลางต้นไม้สองต้น อ่านได้ความว่า “ไปขุดเองจิกกุ่งหั้นมากินกับข้าวดู” แปลได้ว่า “ไปขุดเอาจิ้งหรีดยักษ์ เพื่อเอามาทำกับข้าว” และชุดอักษรล้านนาบริเวณด้านขวาบริเวณเหนือชายไม้ร้อยกอและชายเกวียนร้อยเล่ม อ่านได้ความว่า “ไปเทอะใค่อยากข้าวมาพร่องเล่า” แปลได้ว่า “รีบไปขุดเถอะ ตอนนี้เริ่มอยากทานข้าวแล้ว” 

ในภาพเจ้าคัทธณะกุมาร ชายไม้ร้อยกอ และชายเกวียนร้อยเล่ม กำลังนั่งพักอยู่ใต้ต้นไม้ ณ ป่กลางป่าแฟ่งหนึ่ง เจ้าคัทธณะกุมารชี้รูจิ้งหรีดยักษ์ให้ชายไม้ร้อยกอ และชายเกวียนร้อยเล่ม ให้ไปขุดเอาจิ้งหรีดยักษ์มาทำอาหาร 

ในภาพเจ้าคัทธณะกุมารทรงเครื่องแบบกษัตริย์ของไทย คล้ายกับการแต่งกายแบบในละครนาฏศิลป์ของทางภาคกลาง (กรุงเทพ) คือสวมเสื้อแขนยาว สวมพาหุรัดที่ต้นแขน นุ่งสนับเพลาคือกางเกงขายาวประมาณครึ่งแข้ง นุ่งโจงกระเบนทับที่เป็นผ้าที่มีลวดลาย รัดด้วยปั้นเหน่ง หรือเข็มขัด มีผ้าห้อยหน้าหรือชายไหวระหว่างชายแครง มีแถบผ้าปลายงอนหุ้มปลายขากางเกงทั้ง 2 ข้าง ปัจจุบันหมายถึงกางเกง ส่วนในราชาศัพท์ใช้ว่า “พระสนับเพลา” เหน็บดาบศรีกัญไชยไว้ที่เอว และสวมฉลองบาทเชิงงอน

ส่วนชายไม้ร้อยกอ เเละชายเกวียนร้อยเล่มแต่งกายคล้ายชาวไทยวนและไทลื้อในล้านนาในยุคนั้น ซึ่งได้รับอิทธิพลการแต่งกายมาจากทางกรุงเทพ คือ ใส่เสื้อแขนยาวคอกลมทำจากผ้าพื้นสีเรียบ มีการตกแต่งที่สาปเสื้อด้านหน้าและที่ต้นแขน สวมหมวกทรงกลมแบบของชาวตะวันตกซึ่งน่าจะได้รับอิทธิพลจากทางกรุงเทพเช่นกัน นุ่งผ้าผืนเดียวที่มีลวดลายเรียกว่านุ่งแบบ “นุ่งผ้าต้อย” หรือ “เค็ดม่าม” โดยจะม้วนผ้าเป็นเกลียวสอดระหว่างขาเป็นการนุ่งแบบเดียวกับการถกเขมร หรือ โจงกระเบน มัดเอวด้วยผ้าพื้นสีแดง เผยให้เห็นลายสักยันต์ตั้งแต่ท้องน้อยจนถึงหัวเข่า อันเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของชายชาวไทยวนและไทลื้อในแถบนี้ ไว้ผมทรงมหาดไทย ลักษณะคือ ไว้ผมกลางศีรษะและด้านข้างโกนผมบริเวณโดยรอบ คล้ายกับการนำกะลามาครอบหัว แต่ไม่ได้แสกกลางแบบทางภาคกลางของไทย ซึ่งน่าจะได้รับอิทธิพลมาจากทางกรุงเทพ  และสวมหมวกทรงกลมแบบที่ชาวตะวันตกนิยมสวมใส่ในยุคนั้น

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
11.43×6.82 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
57,451×19,360 Pixels