วัดเวียงต้าทิศตะวันออก

Description

Digital Data

TITLE:
แพร่
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพเขียนบริเวณฝั่งซ้ายของภาพเขียนแถวบนช่องที่ 2 ผู้เขียนเขียนเล่าเรื่องราวออกเป็น 4 ส่วน ประกอบด้วย ส่วนที่ 1 (บริเวณด้านล่างของภาพ) เป็นเหตุการณ์ตอนที่แพของนางจันทะเทวีและก่ำก๋าดำแตก ส่วนที่ 2 (บริเวณฝั่งขวา) เป็นเหตุการณ์ภายหลังจากที่แพแตก นางจันทะเทวีลอยน้ำไปติดที่ชายฝั่งเมืองมิถิลา ส่วนที่ 3 (บริเวณฝั่งซ้าย) เป็นเหตุการณ์ตอนที่ก่ำก๋าดำลอยน้ำไปติดที่อุทยานเมืองพาราณสี ส่วนที่ 4 (บริเวณกลางภาพ) เป็นเหตุการณ์ตอนที่พระอินทร์มาอุ้มเอานางจันทะเทวีไปพบก่ำก๋าดำที่เหนือป่าเมืองพาราณสี 

ภาพเขียนบริเวณกลางภาพ เขียนเล่าภายหลังจากแพเเตก ก่ำก๋าดำและนางจันทะเทวีผู้เป็นมารดา พลัดพรากจากกันไปคนละแห่ง ฝ่ายก่ำก๋าดำลอยมาติดที่ริมอุทยานของเจ้าเมืองพาราณสี  พอขึ้นจากแพมา ก็เดินโศรกเศร้าหลงเข้าไปในอุทยาน เพื่อเก็บกินผลไม้เป็นอาหารประทังชีวิต ครั้นวันหนึ่งผู้ดูแลสวนผลไม้ของอุทยาน นามว่า “แม่เฒ่าปักขิกา” สังเกตเห็นรอยเท้าแปลกตา จึงทําบ่วงดักไว้หวังจะจับตัวคนที่ลอบเข้ามาขโมยผลไม้ กระนั้นก่ำก๋าดำแลเห็นบ่วง จึงรู้ได้ว่าเขาต้องการจับตน จึงเดินเข้าไปติดบ่วงด้วยตนเอง รุ่งขึ้นนางปักขิกาก็มาดูบ่วงที่ตนดักไว้  พบก่ำก๋าดำกำลังติดบ่วงอยู่ จึงมัดเอาตัวก่ำก๋าดำไป หวังจะเลี้ยงให้ไปเป็นทาสรับใช้ตน

ส่วนภาพเขียนบริเวณด้านล่าง ณ เรือนของนางปักขิกา เขียนภาพก่ำก๋าดำ ลักษณะเหมือนกำลังสนทนาหยอกล้อกับหญิงชาวเมืองที่ชานเรือน ในบริเวณนี้ (ฝั่งซ้ายของภาพ) มีอักษรล้านนาเขียนกำกับอยู่หลายชุด ประกอบด้วย ชุดอักษรบริเวณด้านล่าง (บริเวณริมน้ำ) มีชุดอักษรล้านนา อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดําออกจากนํ้าแล” แปลได้ว่า “เจ้าก่ำก๋าดําขึ้นมาจากแม่นํ้า” 

ถัดมาบริเวณด้านบนสุด (ฝั่งซ้าย) อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดํามานอนอยู่สวนอุนยานแล” แปลได้ว่า “ก่ำก๋าดํามานอนอยู่ที่สวนอุทยาน” 

ถัดลงมา  อ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดําถูกแฮ้วย่าปักขิก๋าแล” แปลได้ว่า “ก่ำก๋าดําถูกแร้วของนางปักขิกา” 

ถัดมาบริเวณด้านซ้าย (เหนือหญิงชรา) อ่านได้ความว่า “เน้อคอมึงอ้าย” แปลได้ความว่า “ระวังคอของมึง” 

ถัดมาบริเวณด้านล่างนอกรั้วของเรือนนางปักขิกา อ่านได้ความว่า “สังบ่แยงตั๋วพ่องเดอ้ายจ๊าตหมามึงเหย ตั๋วมึงดําเหมือนจ๊าตหมีเหมือนหมากี้อยู่ยังจานนั้นแล” แปลได้ความว่า “ทําไมมึงไม่ดูตัวเองบ้างไอ้ชาติหมา ตัวมึงดําเหมือนหมี เหมือนหมาดําที่อยู่ยังชานเรือน” 

ถัดมาบริเวณด้านในระเบียงอ่านได้ความว่า “เจ้าก๋าดําหยอกสาว” แปลได้ความว่า “ก่ำก๋าดําหยอกล้อหญิงสาว” ในเรือนซ้ายสุด อ่านได้ความว่า “ย่าปักขิก๋า” แปลว่า “นางปักขิกา”

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิ รองศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิ รองศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
15/02/2021
RESOURCE TYPE:
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา มูลนิธิ รองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
SOURCE:
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดเวียงต้า อำเภอลอง จังหวัดแพร่ (มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์)
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิ รองศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
แพร่
IMAGE CODE:
02_27_20210215_MR27-01_01
SUBJECT AGE:
ประมาณปี พ.ศ. 2380 – 2410
CATEGORY:
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
หอภาพถ่ายล้านนา, มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์,แปลอักษรล้านนา โดยคุณภูเดช แสนสา
COVERAGE:
วัดเวียงต้า อำเภอลอง จังหวัดแพร่ (มูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์) View map
ORIGINAL SIZE:
9.24 x 2.04 เมตร
DIGITAL SIZE:
20,585 x 5173 Pixels