วัดหนองบัว ทิศตะวันออก(กัณฑ์ที่ 5)1.0

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพเขียนจิตรกรรมฝั่งด้านเหนือของฝาผนังด้านทิศตะวันออก (เริ่มเรื่อง) ในกัณฑ์ที่ 5 เทวธิสังการลภนวิโยคกัณฑ์ ส่วนต้นและส่วนท้าย โดยภาพเขียนส่วนใหญ่ในฝั่งนี้ลบเลือนไปมาก 

ภาพเขียนในส่วนนี้เขียนเล่าเรื่องในส่วนต่อของกัณฑ์ที่ 5 เทวธิสังการลภนวิโยคกัณฑ์ จากจิตรกรรมฝาผนังทิศเหนือด้านล่างของช่องที่ 6 

ภาพเขียนในส่วนด้านเหนือของฝาผนังทิศตะวันออกนี้ เขียนเรื่องราวตั้งแต่การเกิดของนางเทวธิสังกา พระธิดาของพระญาพรหมจักรพรรดิ แห่งเมืองอินทปัตถ์ ครั้นเมื่อประสูติพระราชธิดา จึงรับสั่งให้โหราทำนายจักดวงชะตาความว่า “พระราชธิดาจะมีพระองค์บริบูรณ์ด้วยพระลักษณะ แต่ประสูติในพระฤกษ์ไม่ดี จักสิ้นพระชนม์ ด้วยถูกเสือกัด มีพระชนม์ได้ 12 ขวบ แล้วจักกลับได้พระชนม์ในภายหลัง และจักได้พระสวามีเป็นบุรุษทุคคตะมาจากต่างประเทศ พระสวามีนั้นจักเป็นผู้มีบุญมาก มีอานุภาพมาก จักปรากฏในชมพูทวีปทั้งสิ้น” ครั้นสดับความเช่นนั้นพระญาพรหมจักรพรรดิจึงรับสั่งให้พระราชกุมารีอยู่แต่ในปราสาท มิให้เสด็จลงประพาส ณ พื้นดินเพราะหวั่นจากภยันตรายสองอย่าง คือ ภัยอันเกิดแต่เสือโคร่ง และภัยอันเกิดแต่บุรุษทุคคตะ 

กาลต่อมามีพ่อค้าสำเภาต่างประเทศคนหนึ่งเข้ามาค้าขายในเมือง จึงได้นำมีดเล็กด้ามหนึ่ง ปลายด้ามทำด้วยเขี้ยวเสือถวายแก่พระราชกุมารี พระนางทรงพอพระทัยมากจึงเก็บรักษาไว้ในที่สูง ครั้นมีดนั้นพลัดตกลง ปลายด้ามที่ทำด้วยเคี้ยวเสือตกลงถูกหลังพระบาท เเละมีพระโลหิตออก หมอหลวงจึงรีบทำการรักษา ทว่าแผลนั้นกลับกลายเป็นแผลใหญ่ขึ้น จนเป็นเหตุให้สิ้นพระชนม์ดังคำทำนายของโหราที่ทำนายไว้ครั้นทรงประสูติ นำมาซึ่งความโศกเศร้าของพระบิดาเเละบริพารเป็นอันมาก ครั้นมีนายสำเภาผู้หนึ่งนามว่า “โคษฐะ” เข้ามาค้าขายที่เมืองอินทปัตถ์ จึงได้นำเครื่องราชบรรณาการเข้าถวายพระญาเจ้าพรหมจักรพรรดิ และทราบข่าวการสิ้นพระชนม์ของพระธิดา จึงกราบทูลว่าเจ้าเมืองว่า “ข้าแต่มหาราช บุตรของข้าพระพุทธเจ้าไปเที่ยวป่า ถูกเสือกัดตายได้ประมาณ 7 วัน และได้ทราบว่าบุตรของอุกัษฐะเศรษฐีนามว่า “จันทคาธ” สามารถรักษาคนตายให้ฟื้นคืนได้ ตนจึงไหว้วานให้รักษาบุตรของตน จนฟื้นคืนจากความตาย” ครั้นสดับได้ดังนั้นพระญาเจ้าพรหมจักรพรรดิจึงรับสั่งให้นายสำเภาไปเชิญจันทคาธมารักษาพระธิดา เมื่อจันทคาธมาถึงจึงเข้ารักษาพระนางเทวธิสังกาด้วยทิพยโอสถจนฟื้นคืนจากความตาย เเละอภิเษกกับพระนางเทวธิสังกาในเวลาต่อมา ภายหลังจากอภิเษกได้ปีกว่าๆเจ้าจันทคาธใคร่อยากกลับไปเยี่ยมเจ้าสุริยคาธผู้เป็นพระเชษฐา ที่เมืองกาสี พระนางเทวธิสังกาจึงขอติดตามไปด้วย ทั้งสองจึงทูลลาพระญาเจ้าพรหมจักรพรรดิและเดินทางด้วยเรือสู่เมืองกาสี ครั้นเดือนทางได้ระยะหนึ่งเกิดพายุและคลื่นใหญ่ขึ้นกลางสมุทร เรือพระที่นั่งเกิดอัปปาง คนทั้งหลายในเรือตกเป็นเหยื่อแห่งเต่าปลาทั้งสิ้น เว้นเสียเเต่เจ้าจันทคาธและพระนางเทวธิสังกาที่เกาะกระดานแผ่นหนึ่งไว้ลอยไปตามกระแสน้ำ ไม่ช้าก็หลุดจากแผ่นกระดานพลัดกันไปคนละทาง ฝ่ายพระนางเทวธิสังกาถูกคลื่นซัดเข้าฝั่ง เมื่อเสด็จขึ้นฝั่งได้แล้วก็ทรงกรรแสงถึงพระสวามีไปตามฝั่งได้ 2 – 3 วันก็ทรงพบทาง จึงเสด็จไปตามทางนั้นจนบรรลุถึงบ้านป่าแห่งหนึ่ง ทอดพระเนตรเห็นแสงไฟในเรือนหลังหนึ่ง จึงเสด็จเข้าไปใกล้ แลเห็นหญิงชราคนหนึ่งนามว่า “ปริสุทธี” จึงตรัสกับปริสุทธิว่า “ข้าแต่ยาย ฉันขออาศัยสักคืนหนึ่งเถิด” นางปริสุทฑีจึงถามกลับไปว่า “แม่มาจากไหน” ฉันมาเรือๆ แตกไม่มีที่พึ่ง จึงมาขออาศัยด้วย เมื่อนางปริสุทธิเห็นรูปร่างอันสมบูรณ์ด้วยลักษณ์ของพระนางเจ้าจึงเป็นที่เจริญใจก็มีจิตยินดี ได้ให้ข้าวน้ำผ้าผ่อนแก่พระนางเจ้า รับไว้เป็นบุตรีที่รักของตน เเละเรื่องราวในกัณฑ์ที่ 5 เทวธิสังการลภนวิโยคกัณฑ์ ได้จบลงที่ฝั่งทิศเหนือของฝาผนังทิศตะวันออกนี้

ขอขอบคุณภาพถ่ายจิตรกรรมฝาผนัง บริเวณฝั่งซ้ายขอปราสาทของพระพรหมจักรพรรดิ ซึ่งเป็นส่วนลบเลือนไป  จากเว็ปไซด์วารสารเมืองโบราณ http://www.muangboranjournal.com/post/Chinese-and-the-Thai-life-style ซึ่งหอภาพถ่ายล้านนาได้นำมาตัดต่อลงไปในภาพ เพื่อให้ได้ภาพมีเรื่องราวที่สมบูรณ์

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดหนองบัว อ.ท่าวังผา จ.น่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
17.29 x 3.4 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
15,200 x 9,400 Pixels