จิตรกรรมทิศใต้ บริเวณกลางผนังมุขทิศใต้ 1.9

Category:

Description

Digital Data

TITLE:
น่าน
AUTHOR:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
KEYWORDS:
DESCRIPTION:

ภาพจิตรกรรมบริเวณเหนือประตูทางเข้า ของช่องกลางมุขด้านใต้ จิตรกรรมบริเวณนี้เป็นตอนสุดท้ายของคัทธณะกุมารชาดก มีความว่า เจ้าเมืองตักศิลาให้ทหารมาทูลเชิญเจ้าคัทธนกุมาร ไปเทศนาธรรมะให้แก่เจ้าเมืองและชาวเมืองตักศิลา เจ้าคัทธนกุมารเลยขี่งาช้างไปยังเมืองตักศิลา แท้จริงแล้วเจ้าเมืองต้องการของวิเศษของเจ้าคัทธนกุมาร มาเป็นของตน เวลาผ่านไปเจ้าคัทธจันโอรสองค์รองเกิดจากสีดา เมื่อเติบใหญ่จึงนึกเป็นห่วงพระบิดาจึงชวนเจ้าคัทธเนตร พี่ชายอันเกิดจากนางสีไวออกตามหาพ่อ แต่พี่ชายทัดทานให้รอก่อน ฝ่ายเจ้าคัทธจันรอไม่่ไหวจึงตัดสินใจออกตามหาพ่อโดยลำพัง ก่อนออกเดินทางเจ้าคัทธจันให้เจ้าคัทธเนตรสัญญาว่า หากตนพบหรือได้ของวิเศษอันใดกลับมา ห้ามอิจฉาหรือขอแบ่ง

เมื่อเจ้าคัทธจันเดินทางกลับเมืองจำปานครหลังจากไปตามหาพระบิดา กลับมาจากเมืองตักศิลา จึงได้พบกับเจ้าคัทธเนตร เจ้าคัทธเนตรทวงของวิเศษที่คัทธจันได้มา แต่เจ้าคัทธจันตอบปฏิเสธ เจ้าคัทธเนตรจึงประกาศท้าสู้กัน เรื่องสองพี่น้องรบกัน ข่าวไปถึงพระอินทร์ พระองค์พยายามจะเอาเจ้าคัทธจันกุมารไปอยู่บนสวรรค์ เนื่องจากเป็นผู้มีบุญ แต่ไม่ทันการณ์ ระหว่างทั้งสองต่อสู้กันก็เนรมิตรหัวช้าง หัวม้ามาต่อสู้กัน เมื่อใดที่หัวช้างถูกฟันขาดจะตกลงมาเป็นป่าไม้จันทน์ รบกันเป็นเวลา 1 เดือน พระอินทร์จึงสั่งให้พญาแถนให้จัดการคนทั้งสอง หยุดต่อสู้กัน พญาแถนจึงเสกลมกระดิ่งหลวงมาตัดคอทั้งสองคน เจ้าคัทธเนตรคอขาดตาย ส่วนเจ้าคัทธจันเป็นผู้มีบุญจึงไม่ตาย พระอินทร์จึงให้ พระวิสสุกรรมลงมาเอาเจ้าคัทธจันกลับไปสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากนั้นบ้านเมืองทั้งหลายมีความสงบสุขตลอดมา

ในจิตรกรรมส่วนนี้เริ่มเล่าเรื่อง ที่บริเวณมุมซ้ายล่าง ที่เป็นตอนที่เจ้าคัทธจันขี่งาช้างกลับมาจากเมืองตักศิลา แล้วเจ้าคัทธเนตรจึงได้เข้าไปขอแบ่งของวิเศษที่เป็นของพระบิดา แต่เจ้าคัทธจันปฎิเสธ ในภาพมุมซ้ายบน จึงเกิดการต่อสู้กัน ในภาพตอนกลางของส่วนนี้เป็นการต่อสู้ ระหว่างทั้งสองต่อสู้กันก็เนรมิตรหัวช้าง หัวม้ามาต่อสู้กัน เมื่อใดที่หัวช้างถูกฟันขาดจะตกลงมาเป็นป่าไม้จันทน์ รบกันเป็นเวลา 1 เดือน จิตรกรรมเล่าจนมาถึงทางขวาของภาพในส่วนนี้ เป็นตอนที่พระอินทร์จึงสั่งให้พญาแถนให้จัดการคนทั้งสอง หยุดต่อสู้กัน พญาแถนจึงเสกลมกระดิ่งหลวงมาตัดคอทั้งสองคน เจ้าคัทธเนตรคอขาดตาย ส่วนเจ้าคัทธจันเป็นผู้มีบุญจึงไม่ตาย และบริเวณตอนกลางของเสาฝั่งขวาหรือฝั่งตะวันตก ของมุขทิศใต้เป็นตอนจบของคัทธณะกุมารชาดก เป็นเหตุการณ์ที่พระอินทร์ให้ พระวิสสุกรรมลงมาเอาเจ้าคัทธจันกลับไปสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากนั้นบ้านเมืองทั้งหลายมีความสงบสุขตลอดมา

PUBLISHER:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
OTHER CONTRIBUTORS:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์
DATE:
07/02/2558
RESOURCE TYPE:
จิตรกรรมฝาผนัง
FORMAT:
Image/jpeg
RESOURCE IDENTIFIER:
คณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิหอภาพถ่ายล้านนา ในกำกับของกรรมการอำนวยการหอภาพถ่ายล้านนา
SOURCE:
จิตรกรรมฝาผนัง
LANGUAGE:
ไทย/อังกฤษ
RELATION:
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย
RIGHT MANAGEMENT:
หอภาพถ่ายล้านนา โดย มูลนิธิรองศาสตราจารย์ กันต์ พูนพิพัฒน์

Physical Data

COLLECTION NAME:
น่าน
IMAGE CODE:
000
SUBJECT AGE:
CATEGORY:
จิตรกรรมฝาผนัง
PROVENANCE:
ศาสตราจารย์กันต์ พูนพิพัฒน์
COVERAGE:
วัดภูมินทร์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน ภาคเหนือ ประเทศไทย view map
ORIGINAL SIZE:
11.43×6.82 เมตร(ขนาดรวมทั้งฝาผนัง)
DIGITAL SIZE:
62,342×20,703 Pixels